Netcongestie

Het elektriciteitsnet van Nederland is overbelast. Dit wordt veroorzaakt door de toename van het verbruik, maar ook door een hoger aanbod van energie. Zo gebruiken we meer elektrische apparaten, maar wekken we ook steeds meer duurzame energie op. Door deze grote hoeveelheid elektriciteit die het elektriciteitsnet moet verwerken, ontstaat er file op het net, ofwel netcongestie. Netcongestie zorgt voor problemen in de praktijk. Zo moeten bouwprojecten worden uitgesteld omdat de wachtrij voor een aansluiting op het elektriciteitsnet te lang is. 

Op deze pagina verzamelen we informatie relevant voor maatschappelijk vastgoed, denken we aan oplossingen en houden we je up-to-date over de nieuwste ontwikkelingen. Aanvullingen zijn welkom.

Consequenties

• geen nieuwe aansluiting
• geen uitbreiding aansluiting
• inname overcapaciteit
• afsluiten en/of dwangsom bij groter gebruik dan gecontracteerd
  • Voorbeeld aanschrijving (februari 2024)
  • Voorbeeld aanschrijving (juli 2023)
• geen teruglevering
  • in 2023 sloeg 1 van de 15 zoninstallaties regelmatig uit
• leveringszekerheid in gevaar 

Problemen voor maatschappelijk vastgoed:

Netcongestie kan voor maatschappelijk vastgoed de volgende consequenties en/of risico's hebben:

• Beleidsmatig
  • Wettelijke verplichtingen niet haalbaar
  • Duurzaamheidsdoelen worden niet gehaald (van het gas af)
  • Nieuwbouw en verhuizen naar andere locatie niet of moeizaam mogelijk
• Uitvoeringstechnisch
  • Project gaat niet door
  • Project komt in de vertraging
  • Project moet anders worden ingericht en uitgevoerd
• Financieel
  • Hoge prijs voor nieuwe locaties met aansluiting 
  • Extra kosten voor extra maatregelen
  • Extra kosten voor andere uitvoering
  • Minder inkomsten als niet wordt teruggeleverd
  • Extra kosten als wel wordt teruggeleverd 
  • Minder (DUMAVA) subsidie vanwege niet kunnen uitvoeren
• Contractueel
  • Onduidelijk wie waarvoor verantwoordelijk is
  • Onduidelijk wie waarvoor moet betalen 

Oplossingen:

Geen aansluiting - off the grid

• Praktijkvoorbeeld volgt 

Kleinverbruik aansluiting in combinatie met andere maatregelen

• Praktijkvoorbeeld volgt

Minder stroom gebruiken

• Nieuwsbericht: Hulp van een Energiecoach (Amersfoort, z.d.)
• Webinfo: Energieregistratie en Bewakingssysteem (Bouwstenen)
• Webinfo: Passief bouwen (Bouwstenen)
• Webinfo: verduurzamen in 7 stappen (Bouwstenen)
• Webinfo: Artificial Intelligence (Bouwstenen)
• Webinfo: Lagere stroomspanning (Bouwstenen)
• Webinfo: Passief bouwen (Bouwstenen)
• Webinfo: Riothermie (Bouwstenen)
• Webinfo: Warmteterugwinning uit ventilatie (Bouwstenen) 
• Webinfo: LED verlichting (Bouwstenen)

Stroom meteen gebruiken wanneer het wordt opgewekt (Energiesturing)

• Praktijkvoorbeeld volgt

Elektriciteitsconversie

• Bericht: Warm de winter door (Bouwstenen, 3 april 2024)
• Webinfo: Aquathermie (Bouwstenen)
• Webinfo: Warmte Koude Opslag (Bouwstenen)

Stroom opslaan

• Webinfo: Slim laden van elektrische auto's (Bouwstenen)
• Webinfo: Ervaring met buurt batterijen (Bouwstenen)
• Webinfo: IJskelder (Bouwstenen)
• Webinfo: Ondergrondse thermische energieopslag (Bouwstenen)
• Bericht: Voetbalclub Nieuw Buinen neemt na jarenlange strijd zonnepanelen en batterij in gebruik (Solar Magazine, september 2021)

Stroom (gebiedsgericht) herverdelen of uitruilen

• Webinfo: Juridische gereedschapskist energiehubs
• Bericht: Opbrengst zoninstallaties herverdeeld (Bouwstenen, maart 2024)   
• Artikel: Een Local Energy Hub als concrete oplossing van netcongestie (Bart Brouwers, januari 2024)
• Bericht: Unieke gebiedsaanpak (Bouwstenen, 2019)

Eigen energiebedrijf

• Bericht: Publiek ontwikkelbedrijf (Regio hart van Brabant, juli 2023)
• Bericht: Parkstad Limburg begint eigen energiebedrijf (Stadszaken, juli 2023)

Overige informatie:

Vanuit gemeenten:

• Utrecht
  • Raadsbrief: Gevolgen Netcongestie en tijdelijke maatregel renovatieprojecten maatschappelijk vastgoed (mei 2024)
• Amersfoort; 
  • Actieplan: Actieplan Netcongestie Amersfoort (maart 2024)
  • Infographic: Actieplan Netcongestie Amersfoort (maart 2024)
  • Voortgangsrapportage: Voortgangsrapportage Netcongestie (Maart 2024)

Vanuit het Rijk 

• Rapport: Oplossingen voor bedrijven bij netcongestie (RVO, 28 mei 2024)

  • Factsheet: Netcongestie bij bedrijven: wat kunt u doen? (RVO, 24 juni 2024)

• Onderzoek: De maatschappelijke kostprijs van netcongestie (RVO, 29 april 2024)

• Nieuwsbericht: Maatregelen tegen vol stroomnet in Flevopolder, Gelderland en Utrecht versneld en uitgebreid (Rijksoverheid, 25 april 2024)

• Kamervragen: Wachtrijen voor netaansluitingen (Minister van EZK, februari 2024)

• Actieagenda: Voorzienings- en leveringszekerheid energie (Minister van Klimaat en Energie, januari 2024)

• Commisiedebat: Nieuwe maatregelen netcongestie (EZK, januari 2024)

• Probleemanalyse: Congestie in het laagspanningsnet (januari 2024)

• Brief: Inbreng voor commisiedebat netcongestie (VNG, januari 2024)

• Maatregelen: Kabinet neemt maatregelen tegen vol elektriciteitsnet (Rijksoverheid)

• Nieuwsbericht: Overheid en netbeheerders nemen maatregelen tegen vol stroomnet (Rijksoverheid, oktober 2023)

  • Kamerbrief: Nieuwe maatregelen netcongestie (Minister van Klimaat en Energie, 18 oktober 2023)

• Actieprogramma: Landelijk Actieprogramma Netcongestie (Rijksoverheid, december 2022)

Vanuit de ACM 

• Codebesluit: Prioriteringsruimte transportverzoeken ACM (Staatscourant, april 2024)
  • Bericht over codebesluit (Bouwstenen, april 2024)
• Zienswijze: Zienswijzen ontwerp codebesluit prioriteringsruimte transportverzoeken (ACM, oktober 2023
  • Samenvatting; Zienswijze ontwerp codebesluit vanuit de publieke sector (Bouwstenen, maart 2024) 
• Ontwerp codebesluit: Prioriteringsruimte transportverzoeken (ACM, juni 2023)

Vanuit netbeheerders en energiebedrijven

• Artikel: Gezamenlijk actieprogramma tegen netcongestie op laagspanningsnet (Netbeheer Nederland, januari 2024)
• Update: Update netcapaciteit januari (Enexis, januari 2024)
• Handreiking: Transportcapaciteit oplossingsrichtingen (Enexis, juli 2021)

Overig

• Rapport: Oplossingen netcongestie (_Platform31_, oktober 2024)

• Inventarisatie: Scholenbouwopgave en netcongestie (RuimteOK, maart 2024)

• Factsheet: Eerste hulp bij netcongestie (Elix) 

• Artikel: Eerste flexibele groepscontract voor Amsterdamse bedrijven (Liander, februari 2024)

• Nieuwsbericht: Ook efteling moet wachten op zware stroomaansluiting maar heeft toch een oplossing gevonden (Brabants Dagblad, januari 2024)

• Podcast: De Tweede Kamer buigt zich over het overvolle stroomnet (BNR, januari 2024)

• Artikel: Netcongestie: Stroom tekort (VNG, december 2023)

• Bericht: Gemeenten zoeken lokale opwekkers duurzame elektriciteit om stroom van te kopen (december 2023)

• Artikel: Den Haag plaatst eerste stadsbatterij (november 2023)

• Artikel: Samen werken aan het beheersen van netcongestie is essentieel bij gebiedsontwikkelingen (Stedelijke Transformatie, oktober 2023)

• Video: Stroomnet | Tot op de bodem (De Avondshow met Arjen Lubach, februari 2023)

• Bericht: Uitdagingen voor lokale stroomnet: dit kunnen gemeenten doen volgens VNG (2023)

• Artikel: De juridische implicaties van netcongestie (Kennedy van der Laan, 2024)