Batterij (buurtbatterij)

Een (buurt)batterij is bedoeld om stroom die is opgewekt door bijvoorbeeld zonnepanelen lokaal op te slaan. Het kan ook worden gebruikt als noodvoorziening. Er bestaan smart storages: huisjes of containers met (lithium-ion of zoutwater) accu’s en regelapparatuur. De techniek staat nog in de kinderschoenen. 

Erkende maatregel

Staat niet op de lijst van erkende maatregelen

Verwacht resultaat

Draagt bij aan all-electric-oplossing.

• Minder gasverbruik mogelijk.
• Financieel niet interessant zolang de salderingsregeling van toepassing is en het net teruglevering aan kan. Vanaf 2023 wordt deze salderingsregeling afgebouwd totdat dit in 2030 niet meer kan.
• Wel een oplossing als electra niet teruggeleverd mag worden en ter voorkomen van piekbelasting op het electriciteitsnet wanneer iedereen tegelijk levert of afneemt.
• Eigen opgewekt energie kan lokaal worden opgeslagen en weer gebruikt worden zonder het elektriciteitsnet te belasten.

Praktijkervaring

In oktober 2023 kreeg basisschool Brede School Zilverackers in het Brabantse Veldhoven slecht nieuws. Het nieuwe, duurzame gebouw van de school krijgt namelijk voorlopig geen aansluiting op het elektriciteitsnet. Daarom is het gebouw voorzien van een tijdelijke oplossing; naast de 600 zonnepanelen, wordt tijdelijk gebruikt gemaakt van een accu met als back-up een HVO dieselgenerator. De generator dient om pieken in de vraag naar stroom op te vangen.

In 2023 kwam attractiepark Efteling met plannen om ruim €3 miljoen te investeren in twee accu's. De accu’s hebben elk het formaat van een zeecontainer en een gezamenlijke capaciteit van 6,8 mWh. Door slimme technologie wordt de opgewekte zonne-energie in de accu’s opgeslagen en gebruikt wanneer er veel stroom nodig is.

Begin 2022 is in Wijchen nagedacht over een buurtbatterij. Uiteindelijk is hier niet voor gekozen omdat de techniek nog te experimenteel is. Daarnaast kosten de batterijen veel ruimte en zitten er kosten aan verbonden. De wethouder zegt de mogelijkheid tot subsidie voor thuisbatterijen (per huishouden energie opslaan) interessant te vinden vooralsnog is dit namelijk te duur. 

In Juni 2021 zijn alle 220 woningen van nieuwbouwproject ‘Roots’ in Leidsche Rijn aangesloten op de buurtbatterij ‘Mega Cube’. Hiermee wordt zoveel mogelijk duurzame energie direct en lokaal verbruikt waarbij er zo min mogelijk energie verloren gaat. Zonnepanelen, laadpalen, liften en warmtepompen werken naadloos samen. De batterij wordt ook gebruikt om elektrische auto’s op te laden. Dit resulteert in minder afname van fossiele energie van het net.

In 2021 is in Voorhout het project EnergieRijk Wonen gelanceerd. In dit project zijn 17 nieuwbouwhuizen aangesloten op een buurtbatterij waardoor de piekbelasting wordt weggenomen van het net. Naast woningen worden ook elektrische deelauto’s in de wijk met de batterij opgeladen. Zo worden er drie problemen aangepakt; de nieuwe manier van bouwen, de energietransitie en de nieuwe manier van mobiliteit.

Ook in 2020 is er in Almelo een innovatief concept van een buurtbatterij gestart. Het doel hiervan is om te leren van het gebruik, het benodigde onderhoud en het bewonersgedrag. De Vanadium Flow Redox Accu (VFR) is toegepast als batterij. Deze batterij heeft als voordeel boven een lithium-ion batterij dat de capaciteit en vermogen precies af te stemmen is op de situatie, daarnaast is deze onbrandbaar en goed in te passen in een beperkte ruimte. 

Begin 2020 is er in Heiloo ieen haalbaarheidsstudie gedaan naar de mogelijkheid een buurtbatterij te plaatsen en te exploiteren als lokaal burgerinitiatief. Daaruit blijkt dat de realisatie veel administratie en expertise vergt, het door de salderingsregeling financieel nog niet aantrekkelijk is en de toepassing nog in de kinderschoenen staat (zie bijlage). 

In 2018 ontwikkelde de Johan Cruijff ArenA samen met o.a. BAM een groot energieopslagsysteem met de batterijen van 148 gebruikte auto's, met een opslagvermogen van 3 MW en een capaciteit van 2.8 MWh. Het systeem dient ook een back-up bij stroomstoring. De opslag kan ook buiten het stadion worden ingezet. Ervaring niet bekend.

In 2017 werd in Rijsenhout (Haarlemmermeer) de eerste batterij in Nederland geplaatst waar ook 35 huishoudens gebruik van konden maken. Het onderzoek was gericht op de belasting van het electriciteitsnet. De buurt heeft met de buurtbatterij zo'n 5000kg CO2 uitstoot bespaard en wekte zo'n 16.000 KwH op.

Tips voor gebruik

• De opgeslagen stroom in een buurtbatterij kan ook gebruikt worden om elektrische auto’s op te laden.
• Betrek een ervaren adviespartij bij de inrichting van een buurtbatterij.
• Houd rekening met extra onderhoud (kosten)
• Houd goed contact met overheidsorganisaties over de installaties. Vaak kunnen zij helpen om problemen met de installaties op te lossen.
• Denk aan de richtlijnen voor (brand)veiligheid waaraan de buurtbatterij moet voldoen. Onderaan deze pagina vind je de voorschriften omgevingsveiligheid (buurt)-batterijen opgesteld door Rijkswaterstaat Ministerie van Infrastructuur en Waterstaat.
• Kijk naar de mogelijkheid om de subsidie Energie-Investeringsaftrek (EIA) aan te vragen
• De batterijen gaan ongeveer 16 tot 21 jaar mee (volgens Kenter).
• Zoek naar een slim energiemanagementsysteem.
• Werk samen met andere partijen wanneer je zelf de kennis niet in huis hebt zoals bijvoorbeeld de batterijleverancier, installatie-adviseur en netbeheerder.

Deel je ervaring Via onderstaande reactieknop kun je aanvullen of reageren. Niet vergeten te saven.   Heb je ervaring met andere maatregelen? Bekijk onze lijst en deel deze ervaring. Samen worden we wijzer.

Meer informatie

• Artikel: Opgelost met een accu (Schoolfacilities, mei 2024)
• Bericht: Een achtbaan op accu's (Bouwstenen voor Sociaal, 18 maart 2024)
• LinkedIn-bericht: Wil je nu graag klaar zijn voor een toekomstige accu? (Dennis van der Meij, 21 september 2022)