IJskelder

De ijskelder is een vorm van thermische energieopslag. Het systeem bestaat vaak uit een buffertank, een zon-lucht collector, twee warmtewisselaars, een warmtepomp en een warmteafgiftesysteem. In een groot waterreservoir wordt gedurende de zomer de warmte van zonnecollectoren op het dak opgeslagen. In de winter onttrekt een warmtepomp warmte uit het reservoir om het gebouw te verwarmen. Het water wordt daarbij gecontroleerd afgekoeld tot onder het vriespunt. De fase-overgang van water naar ijs levert extra veel energie op voor verwarming; kristallisatiewarmte.

Tussentijds kan in de winter de ijsbuffer geregenereerd worden - bijvoorbeeld met energie van de zonnepanelen - zodat de warmtepomp meer warmte kan onttrekken en er opnieuw ijs ontstaat. In de zomermaanden wordt het ijs uit de ijskelder gesmolten m.b.v. zonne-energie, waarbij het koude water het gebouw koelt.

Bij weinig warmtevraag tijdens de herfst of lente is het mogelijk om de buffer niet te gebruiken en de benodigde energie direct uit zonnepanelen te onttrekken. Een intelligente regelaar kan meten welke bron het meest geschikt is, rekening houdend met toekomstige warmte- of koudebehoefte.

Wanneer de buffer tijdens de zomer te hoog in temperatuur is geworden kan met warmte vanuit de buffer of de zonnepanelen tapwater worden voorverwarmd in een tapwaterboiler.

Een extra warmtewisselaar kan - buiten de warmtepomp om - energie gebruiken wanneer de temperatuur in buffertank direct geschikt is voor verwarmen of verkoelen. In combinatie met een menggroep om het water op precies de gewenste temperatuur te brengen.

Erkende maatregel

De ijskelder / ijsbuffer staat niet op de erkende maatregelenlijst energiebesparing.

Verwacht resultaat

Minder tot geen gasverbruik, minder CO2-uitstoot.

Praktijkervaring

In Uden is in 2017 onder het schoolplein van basisscholen ‘De Brinck’ en ‘De Petteflet’ een ijskelder gebouwd, in combinatie met zonne- en warmtepanelen op het dak. Deze voorziet volledig in de warmtebehoefte van het gebouw, waardoor geen aansluiting op aardgas nodig is.

In Almere maakt basisschool ‘De Verwondering’ sinds 2021 gebruik van een ijsbuffer warmteopslagsysteem dat geïntegreerd is ontworpen met zonnecollectoren en andere energiebesparende systemen.

In Voorst wordt in 2022 onder het nieuwe gemeentehuis een ijskelder gebouwd die het gebouw gaat verwarmen en verkoelen.

Tips voor gebruik

Om meer rendement te behalen met de warmtepompen kun je, op basis van de stooklijnen, de aanvoertemperatuur naar het gebouw aanpassen. Als het buiten -10 graden is leveren de warmtepompen dan bijvoorbeeld 45 graden water, maar bij een milde temperatuur van 10 graden kan de temperatuur verlaagd worden naar 40 graden. Dat kost minder vermogen.