Plan van Aanpak Ontwikkelprogramma Lokale Makelpunten
Wat is een makelpunt
Makelpunt is de werktitel voor een lokale of regionale faciliteit gericht op het matchen van vraag en aanbod van ruimte voor 'sociale activiteiten'. Vraag en aanbod kunnen karakter hebben van
- incidenteel gebruik (bv. voor evenement),
- periodiek gebruik (bv. balletruimte op dinsdagavond)
- vast gebruik (bv. ruimte voor opslag toneelvereniging).
Wat is de meerwaarde
De meerwaarde van een Makelpunt ligt in een betere benutting van bestaand (maatschappelijk) vastgoed. Hiervan profiteren zowel de vastgoedeigenaren als de gebruikers.
Voor de gebruikers (burgers, instellingen en/of bedrijven):
- Biedt Makelpunt service om geschikte ruimtes te vinden of aan te bieden (relevant in een tijd waarin buurtcentra gesloten worden).
- Verhoogt Makelpunt bezetting van ruimtes; deze kan worden vertaald in lagere huurprijzen, en dus een lagere afhankelijkheid van (gemeentelijke) subsidies.
- Brengt Makelpunt partijen samen die programmatisch of anderszins iets voor elkaar kunnen betekenen; Makelpunt Utrecht laat zien dat er in veel gevallen sprake is van 'sociale bijvangst'.
Voor eigenaren van vastgoed:
- Biedt Makelpunt service om geschikte ruimtes aan te bieden -> meer huurders = meer huurinkomsten en/of realiseren sociale ambitie, zonder noemenswaardige investeringen.
- Bevordert Makelpunt nevenverhuur van ruimten voor extra middelen en mindere afhankelijkheid van (gemeentelijke) subsidies.
Daarnaast zijn er nog een aantal positieve neveneffecten:
- Is Makelpunt duurzaam; er vinden geen bouwactiviteiten plaats; bovendien wordt intensief ruimtegebruik bevorderd.
- Genereert Makelpunt waardevolle informatie over werkelijke vraag en aanbod rond maatschappelijk vastgoed; gemeenten, corporaties en andere partijen kunnen hun beleid daar op afstemmen.
- Vormt Makelpunt een bruikbaar (politiek) alternatief voor het open houden buurt- en welzijnscentra.
Makelpunten kunnen uitgroeien tot een belangrijke innovatie in het sociale domein.
Makelpunten sluiten aan bij het groeiend besef dat overheid niet alles zelf kan doen, en dat burgers, instellingen en bedrijven een eigen verantwoordelijkheid hebben als het gaat om het vinden en gebruiken van (maatschappelijk) vastgoed.
Doel en opzet ontwikkelprogramma
Ontwikkelprogramma wil de totstandkoming van lokale of regionale makelpunten bevorderen. Daarvoor worden twee fasen onderscheiden met de volgende doelstellingen:
- fase 1: ontwikkelen van Handreiking waarmee lokale partijen (met een paar korte klappen) een bedrijfsplan kunnen opstellen voor een eigen makelpunt.
- fase 2: ontwikkelen van hoogwaardig instrument voor (on line) registreren en matchen van vraag en aanbod.
Resultaat fase 1: Handreiking (met karakter van bedrijfsmodel)
Beoogde handreiking stelt partijen in staat om volgende vragen te beantwoorden:
- Wat is een makelpunt, wat is maatschappelijke meerwaarde daarvan en welke succesfactoren zijn cruciaal (onafhankelijkheid, ondernemerschap, e.d.)?
- Wat is aanbod aan maatschappelijke ruimten; welke soorten ruimte kan je onderscheiden en hoe kan je die lokaal of regionaal in beeld brengen (actief en/of passief)?
- Wat is vraag naar maatschappelijke ruimten; welke soorten behoeften kan je onderscheiden en hoe kan je die behoefte in beeld brengen (actief en/of passief)?
- Welke diensten worden door makelpunt aan welke doelgroepen geleverd; potentiële diensten zijn registreren, koppelen, verhuren, exploiteren en beheren.
- Op welke doelgroepen richt makelpunt zich? Zijn er criteria waaraan (potentiële) huurders en/of aanbieders moeten voldoen?
- Welke beleidscriteria kunnen gesteld worden aan deze dienstverlening? Wanneer doet een makelpunt iets wel en wanneer niet? Wat zijn de grenzen van het werkveld.
- Wat is bedrijfsmatige opbouw van een makelpunt; welke processen, mensen en middelen (instrumenten) zijn daarvoor nodig?
- Hoe wordt makelpunt bestuurd; welke alternatieven zijn daarvoor?
- Wat zijn de eenmalige en jaarlijkse kosten van een makelpunt (in business) in relatie tot omvang werkgebied en aard dienstverlening?
- Welke lokale en regionale partijen hebben belang bij een makelpunt en hoe win je hun interesse en/of steun?Hoe kan je een makelpunt financieren?
- Welke dekkingsbronnen kan je onderscheiden (subsidie gemeente, bijdrage fondsen, courtage via vrager, courtage via aanbieder, anders?)
- Welke stappen moet je zetten om makelpunt in te richten? Van initiatief tot en met implementatie.
Specifiek vraagstuk is het 'nieuwe werken'. Welke rol kan makelpunt vervullen voor huisvesting van ZZP-ers en kleine ondernemingen? Hier gaat het niet alleen om het matchen van vraag en aanbod, maar ook om het matchen van vraag en vraag; het bundelen van kleine huisvestingsvragen uitgaande van gedeelde interesses en onderlinge 'chemie'.
Resultaat fase 2: Instrumment voor registreren en matchen
Nader te bepalen
Hoe werkt 'het Ontwikkelprogramma Makelpunt'?
Beoogde deelnemers aan ontwikkelprogramma zijn partijen die een makelpunt willen inrichten of dit overwegen te doen. Denk aan partijen als gemeenten, woningcorporaties, (sociale of commerciële) beheerders en welzijnsinstellingen. Waar nodig worden experts gevraagd om een specifieke bijdrage te leveren.
De gemeente Utrecht heeft met haar eigen Makelpunt Utrecht reeds waardevolle ervaring opgedaan. Gemeente Utrecht heeft toegezegd om deze ervaring, samen met de bijbehorende hulpinstrumenten voor het ontwikkelprogramma beschikbaar te stellen.
Fase 1 wordt rond twee workshops van (ruim) een halve dag geconcentreerd:
- voorjaar: in subgroepen aan de slag met vragen van handreiking (zie hierboven); eventueel gevolgd door huiswerk. Te beantwoorden kernvraag: wat willen we?
- vlak voor de zomer: bespreken van concept-handreiking en afspraken over afronding. Inspiratie opdoen bij potentiële aanbieders van tools (fase 2). Te beantwoorden kernvraag: wat is er op de markt te koop?
Ontwikkelprogramma wordt geregisseerd door Marc van Leent en Richard Koekoek (06 54937129)
Kosten en baten van deelname
Financiering van fase 1 (maken van handreiking)
- partners van Bouwstenen voor Sociaal: gratis (zie ook Aanbod aan Kopgroepleden)
- andere partijen: € 1.000,- (excl. BTW)
Kosten van fase 2 hangen sterk af van de ambities die ten aanzien van webapplicatie worden gesteld en het aantal participanten; kosten daarvan worden later bepaald. Aan nieuwe deelnemers, die vanaf fase 2 willen deelnemen, wordt een 'inkoopbedrag' gevraagd als vergoeding voor reeds ontwikkelde kennis en resultaten.
Behalve een financiële bijdrage wordt ook een actieve houding van de deelnemers gevraagd. Alle deelnemers denken en doen mee. Het ontwikkelprogramma heeft een semi-besloten karakter. Deelnemende partijen kunnen vertrouwelijke informatie delen zonder dat deze 'op straat komt te liggen'.
Wat zijn de baten van het ontwikkelprogramma?
- vrije beschikbaarheid over de beoogde handreiking en de daarmee samenhangende kennisdocumenten;
- plezier en inspiratie van twee workshops;
- netwerk van professionals die voor vergelijkbare opgave staan.