1410 Bouwen en wonen in eigen hand
Op 30 oktober 2014 komen mensen uit diverse organisaties samen in de Rooie Cent voor de eerste bijeenkomst in de serie over de zelfvoorzienende samenleving. Onderwerp van deze bijeenkomst is “Bouwen en wonen in eigen hand”. Buren hebben ander belang Ervaring in Oost Groningen Theo Adema, krimpexpert in de koopsector, heeft daar ervaring mee. Hij begeleidt huiseigenaren in het kader van het project Waarde-behoud in Oost-Groningen en vertelt daar over. Een helder verhaal, dat uitblinkt in eenvoud. Terwijl het toch lastig is en elke keer weer een hele puzzel. Er is veel eigen huizenbezit in Vlagtwedde en Stadskanaal. Door de krimp staan veel huizen onder water en daardoor zitten de bewoners vast in hun eigen huis. Ze komen er financieel niet meer goed uit, alleen door dood of faillissement. Er is in deze krimpregio veel meer aanbod dan vraag . Activiteiten stichting waardebehoud De Stichting richt zich op: Door een gezamenlijke inspanning van de bewoners en de Stichting en met een gezamenlijke financiering hebben deze interventies inmiddels geleid tot een aantal aansprekende voorbeelden. Via een voorbeeld in Denemarken, waar alle bewoners hun woningen in een BV hebben ondergebracht, opgeknapt en opnieuw verdeeld, komen we bij Assen. Case Assen Aan de hand van een meerjaren onderhoudsplan is inzichtelijk gemaakt welk onderhoud moet worden uitgevoerd om het gebouw up to date te maken (daken, kozijnen, energiemaatregelen). Maar dat is duur en geen verstandige beslissing gezien de kwaliteit van de woningen. Sloop-nieuwbouw is beter. Wat bewoners bij het nieuwbouwplan voor ogen hebben sluit aan bij de lokale situatie en de huidige markt (levensloopbestendige woningen, duurzaam, minder woningen, beter voor de waardebehoud van de te dichtbebouwde wijk). De nieuwbouwwoningen zijn naar verwachting € 110.000,- waard (€ 30.000,- meer dan nu). Op te lossen puzzel Maar dat leidt weer tot nieuwe puzzels: Dubbele petten De gemeente heeft zelf ook belangen (grondverkoop voor uitleg elders in de gemeente), waardoor de belangstelling voor dit particulier initiatief (nog) gering is. Dat leidt tot een extra dilemma. Dat kan wellicht worden opgelost worden door elders het nieuwbouwplan te realiseren en de vrijkomende gronden te ruilen met de gemeente of dit project te combineren met andere projecten elders binnen deze gemeente. Een knelpunt is, dat voor dergelijke planontwikkeling de kennis binnen een VvE ontbreekt. Hierdoor neemt de roep toe om deze initiatieven voortaan te faciliteren (zeker dit voorbeeld project), waardoor het mogelijk wordt om dit plan te kwantificeren en te kwalificeren. En, daaraan ook een maatschappelijke kosten-batenanalyse toe te voegen, alsmede de omgevingswaarde. Maar, waarbij de regie in handen ligt en blijft liggen van deze VvE en samenwerking te zoeken met andere relevante partijen, waaronder de gemeente. Illustratief Overal in het land staan panden zoals in Assen. Vaak nog in bezit van corporaties, maar steeds vaker in het bezit van particulieren (met een hypotheek) en een VvE. Cases als in Assen komen er waarschijnlijk op grote schaal aan. Het is dus belangrijk de puzzel op te lossen. Wat leren we ervan voor maatschappelijk vastgoed? Leegstaand maatschappelijk vastgoed staat op prima locaties, Omkatten naar woningen in krimpgebieden is lastig i.v.m. de beperkte vraag. In gebieden die niet krimpen kan het lastig zijn als de gemeente ook belang heeft bij grondverkoop bij uitbeiding. Inbreiden wordt dan lastig. In eigen hand Bovenstaande verslag is het resultaat van een bijeenkomst over bouwen en wonen in eigen hand. Zie ook de publicatie 'Het Cement tussen wonen en zorg' (hier ontbreekt het cement). Komende periode gaan we andere vormen van de zelfvoorzienende samenleving verkennen. Auke ten Hoeve, oud wethouder, actief in het Nationaal Netwerk Bevolkingsdaling en warm aanhanger van adaptief beleid heeft de bijeenkomst vormgegeven en trapt af. Via een rollenspel maakt hij duidelijke wat ”investeren in de eigenwoning” betekent en hoe het bespreekbaar kan worden gemaakt. Ieder heeft zo zijn eigen belang. Voor de een is dat waardebehoud van de woning, voor de ander is “niets”-doen belangrijk. Alleen als het belang helder is, kan aan een oplossing worden gewerkt. En zie dat dan maar eens afgestemd te krijgen op de belangen en wensen van de buren.
Theo vertelt: “In Vlagtwedde en Stadskanaal is een Stichting opgericht die wil voorkomen dat door krimp de huizen veel minder waard worden. De Stichting probeert eigenaren van huizen die een negatieve invloed hebben op de omgeving (de buren) te verleiden om iets aan hun huis te doen (te investeren) of om het huis uit de markt te halen.” 
In Assen staat een gebouw van 60 jaar oud met 18 appartementen met veel achterstallig onderhoud. De oppervlak per appartement is 55 m2. De gemiddelde hypotheekschuld € 60.000. Bewoners betalen € 75 per maand, per appartement voor het onderhoud.
