Je kunt een euro maar één keer uitgeven. En als je dat doet, aan wie geef je hem dan? Deze vraag speelt ook bij de Rijksoverheid. Compenseer je de gebruikers van een pand voor hun hoge energierekening? Of subsidieer je de gebouweigenaar om sneller energie te besparen en de panden te isoleren.
Onderwerp van debat
Tijdens de Algemene Financiële Beschouwingen zijn twee moties aangenomen waarin de regering is gevraagd met extra energiehulp te komen voor scholen, culturele instellingen, verenigingen, sportclubs, zwembaden en andere maatschappelijke voorzieningen. Naar verwachting zal dit voorstel half november in de ministerraad worden besproken en worden verwerkt in de Najaarsnota die uiterlijk 1 december 2022 naar de Kamer gaat.
Op 7 november 2022 staat de begroting rond wonen en ruimte op de agenda van de Tweede Kamer. Daar zal naar verwachting worden gesproken over de woningbouwopgave (waar, groot of ook kleinschalig) en de gestegen energieprijzen. Bij wonen gaat het natuurlijk om meer dan huizen bouwen en isoleren. Het gaat ook over de kwaliteit van de woonomgeving. Naast huishoudens hebben ook scholen, bibliotheken, buurtcentra, sportverenigingen en kinderdagverblijven te maken met onhoudbare energierekeningen.
Uitgelezen kans voor sneller isoleren
Om de stijgende energielasten van huishoudens te compenseren geeft het kabinet deze winter € 23 tot 40 miljard uit. Met € 23 miljard kan je ook 4,5 miljoen woningen isoleren, aldus de VNG, NVDE, Bouwend Nederland en Isolerend Nederland. Ze verwachten dat de energieprijzen ook in de toekomst hoog blijven en het prijsplafond op termijn niet houdbaar is. De stijgende energieprijzen zijn ook volgens vele anderen een uitgelezen kans om sneller energie te besparen. Dat moet toch gebeuren. Alles wat nu wordt geïnvesteerd en gerealiseerd aan energiebesparing hoeft niet te worden geconsumeerd en gecompenseerd.
Betere regeling dan DUMAVA
De huidige subsidieregeling voor maatschappelijk vastgoed (DUMAVA) was binnen een dag overtekend. Een druppel op een gloeiende plaat. Daarbij biedt de regeling geen garantie voor een integrale en kosteneffectieve oplossing en doorkruist de regeling de programmatische aanpak die gemeenten hebben voor zowel hun eigen vastgoed als dat van de door hen gesubsidieerde instellingen (hun routekaarten en integrale huisvestingsplannen). Het is niet handig een sportaccommodatie te isoleren waarvan de gemeentesubsidie afloopt. Daarbij zorgen de losse subsidiepotjes voor scholen en ander maatschappelijk vastgoed veel inefficiënt gebruik van ruimte en veel administratieve rompslomp.
Grofweg € 2,2 miljard per jaar nodig
Om schoolgebouwen in het primair en voortgezet onderwijs energiezuinig te maken is tot 2050 een extra investering nodig van minimaal € 730 miljoen per jaar (prijspeil 2019). Zie hiervoor ook het Interdepartementaal Beleidsonderzoek van 2020 en het manifest dat recent door 21 ledenorganisaties is uitgebracht. Voor sportaccommodaties, buurtcentra, bibliotheken en ander maatschappelijk vastgoed, die net als scholen op de balans van gemeenten staan, is naar schatting nog eens het dubbele nodig. Samen € 2,2 miljard per jaar.
Meer gebundeld en programmatisch
Op basis van onderzoek door de Argumentenfabriek, uitgevoerd samen met scholen, gemeenten, PO- en VO-raad, VNG, de ministeries van OCW en BZK, Bouwend Nederland en Techniek Nederland in opdracht van Bouwstenen voor Sociaal, kiest het werkveld liever voor één grote subsidiepot richting gemeenten, waarmee scholen en ander maatschappelijk vastgoed snel gezond en duurzaam kan worden gemaakt op basis van hun routekaarten en programma’s. Er zijn namelijk enorm veel losse potjes. Niet alleen DUMAVA maar ook voor betere ventilatie in scholen, onderwijshuisvesting voor vluchtelingen, geld voor sport en bibliotheken, een rijke schooldag, enzovoort (al dan niet met huisvestingscomponent). Gemeenten hebben hiervoor routekaarten en programma's (ook op verzoek van het Rijk opgesteld) op de plank liggen.
Wie pakt het op?
Betrokkenen uit het werkveld zien graag dat de resultaten uit het onderzoek van de Argumentenfabriek serieus door het Rijk worden opgepakt, zodat het geld beter kan worden besteed en de kansengelijkheid voor alle inwoners van Nederland (jong en oud) wordt vergroot. Het werkveld kan dan op haar beurt het geld snel en programmatisch wegzetten en de besteding goed verantwoorden richting samenleving, gemeenteraad en rijksoverheid. Daar wordt in Bouwstenen-verband aan gewerkt. Op 8 december bespreken we de uitkomst van de gesprekken en het ontwikkelwerk van het netwerk.
Meer weten?Dat kan. Kom op 8 december 2022 naar de Maatschappelijk Vastgoeddag in Veenendaal om hierover verder in gesprek te gaan met betrokkenen uit het werkveld en de Rijksoverheid.
|
 |
Meer informatie:
- Bericht: Extra vaart in energiebesparing door grootschalige isolatie (VNG, 4 november 2022)
- Verslag: Politieke beschouwingen antwoord 1e termijn (Tweede Kamer, 22 september 2022)
- Artikel: Algemene beschouwingen energierekeningen en prijsplafond (Parlement, september 2022)
- Artikel: Liever één grote pot (Bouwstenen voor Sociaal, 6 juli 2022)
- Artikel: Miljoenen kunnen beter besteed (Bouwstenen voor Sociaal, 19 april 2022)
- Onderzoek: Opties: Route extra geld voor onderwijshuisvesting (Bouwstenen voor Sociaal, april, 2022)
- Manifest: Kabinet investeer in het onderwijshuisvesting! (Bouwstenen voor Sociaal)
- Vraag & antwoord: input vanuit het Bouwstenen-netwerk op subsidieregeling (Bouwstenen voor Sociaal)
- Wetgevingsoverleg: inzake het begrotingsonderdeel Wonen en Ruimte (Tweede Kamer)
- Informatiepagina: Energie en Inflatie
