Toekomstige ontwikkelingen
Ontwikkelingen die een belangrijke stempel op de toekomst van maatschappelijk vastgoed drukken zijn vooral demografisch, sociaal-cultureel en politiek van aard. Dit is het voorlopige resultaat van een sectoroverstijgende inventarisatie in het 2e kwartaal van 2010. Uw reactie en aanvullingen worden op prijs gesteld.
Vraag
De vraag aan mensen in het veld (op LinkedIn) was welke externe ontwikkelingen bepalend zijn voor de toekomst van maatschappelijk vastgoed. De reacties zijn onderstaand weergegeven. Aedes, MOgroep, PO-raad en Vereniging van Nederlandse Gemeenten (VNG) horen graag uw reactie en/of aanvullingen op deze voorlopige inventarisatie. Doel van deze vraag is dat zij hun kennis en inzichten willen delen en hun ambities beter op elkaar willen afstemmen. In dat licht hebben zij eerder knelpunten in en rond maatschappelijk vastgoed geïnventariseerd. Bij deze tweede vraag staat de toekomst meer centraal.
Belangrijkste ontwikkelingen
Ontwikkelingen die bepalend zijn voor de toekomst van maatschappelijk vastgoed zijn (met tussen de haakjes door wie genoemd):
Demografie
- Vergrijzing (gemeente, corporatie, adviesbureau): hierdoor dreigen de kosten voor de verzorgingsstaat uit de hand te lopen.
- Krimp (gemeente, corporatie, adviesbureau): door krimp van de bevolking zullen tekorten op de arbeidsmarkt ontstaan, met name in de zorg. Daarnaast dreigen door krimp voorzieningen te verdwijnen door afnemend draagvlak.
Economie
- Geen punten genoemd (wel als politiek punt).
Sociaal-cultureel
- Vrijwilligers (gemeente): voorzien wordt dat een toenemend aantal ouderen (50+, vitaal en kapitaalkrachtig) vrijwilligerswerk zal gaan doen.
- Individualisering en vermaatschappelijking van de zorg (adviesbureau): hierdoor dreigen steeds meer kwetsbare burgers en mensen met een beperking de aansluiting met de maatschappij te missen.
- Tweeverdieners (adviesbureau): trend van toenemende aantal tweeverdieners met kinderen zal zich ik de toekomst voortzetten, waardoor ook de vraag naar combinaties van onderwijs, opvang en buitenschoolse activiteiten zal stijgen.
- Aandacht voor kinderen (gemeente): door toenemende aandacht voor kindermishandeling en de slechte werking van de jeugdzorg is er toenemende aandacht voor OKC's (Ouder- en Kindcentra).
- Obesitas/overgewicht (gemeente): de toename in het aantal kinderen en volwassenen met overgewicht of zelfs obesitas zorgt voor toenemende aandacht voor (laagdrempelige) sportvoorzieningen.
- Zelfsturing en coproductie (D en C Amsterdam): zelf doen, bijv. kinderen voorlezen in bejaardenhuizen, ZZP'er huiswerkbegeleiding laten geven in ruil voor werkruimte, kinderen kookles geven waarbij zelf boodschappen moeten doen, koken en anderen mee laten eten voor kleine vergoeding (bijv. kantoormedewerkers), etc.
- Identiteit en beleving (D en C Amsterdam): leefstijlen zullen veranderen; flexibelere tijden, andere dingen die belangrijk worden dan nu het geval is.
- Nieuwe dagarrangementen (D en C Amsterdam): andere invulling van dagen op basis van ICT-ontwikkelingen, etc.
Technologie
- De mogelijkheden van sociale media (corporatie): de digitale wereld biedt steeds meer mogelijkheden op diverse vlakken.
- Domotica en ICT (D en C Amsterdam): ICT zal een steeds grotere impact hebben en het comfortniveau vergroten.
Ecologie
- Cradle to Cradle (D en C Amsterdam): duurzaamheid van producten; langere levensduur, hergebruik, etc.
Politiek
- Bezuinigingen bij gemeenten en welzijnswerk (gemeente en corporaties): de economische situatie dwingt ertoe een stap terug te nemen en kritisch te kijken naar de bestedingen van gemeenschapsgeld. Het wordt moeilijker nieuwe initiatieven te realiseren en de exploitatie rond te krijgen. Voor subsidie afhankelijke partijen wordt het steeds moeilijker een gebouw te exploiteren. Gebouwen komen leeg te staan, buurthuizen worden gesloten en buurtwerk krijgt minder eigen ruimte (in een mfa). De aandacht verschuift van gebouw (en exploitatie) naar inhoudelijke programma en maatschappelijk rendement. De noodzaak tot samenwerking tussen onderwijs, welzijn en zorg wordt steeds groter, flexibiliteit wordt steeds belangrijker.
- Een terugtrekkende overheid (gemeente, corporatie): de overheid doet in toenemende mate een beroep op de eigen verantwoordelijkheid van burgers en trekt zich steeds meer terug.
Bronnen:
LinkedIn groep Bouwstenen voor Sociaal.
