Vraag die landt in leegstand

De behoefte aan nieuwe woonvormen kan goed en soms zonder wijziging van het bestemmingsplan in leeg maatschappelijk vastgoed landen, blijkt uit de praktijk en een recente uitspraak van de bestuursrechter.

De transformatie van vastgoed komt niet op gang vanuit een leegstandsprobleem, maar uit een maatschappelijke vraag die opgelost moet worden. Het sluiten van zorgcentra heeft veel lokale impact, zo blijkt ook uit het een onderzoeksrapport van Movisie. Het is van belang juist op deze vrijkomende locaties ruimte te bieden voor nieuwe initiatieven of anders gezegd de maatschappelijke vraag hier te laten landen.

Nieuwe woonvormen in leegkomend vastgoed
Er zijn inmiddels volop alternatieve woonvormen ontwikkeld voor de groeiende groep ouderen; thuishuizen, kangoeroewoningen, mantelzorgwoningen, woongemeenschappen, maar ook nieuwe concepten voor leeggekomen (zorg)vastgoed. Partijen spelen hierbij in op lokale vraagstukken en woonwensen.

Inspirerende voorbeelden zijn een verpleeghuis in Deventer dat door Humanitas samen met studenten ook geschikt wordt gemaakt voor studentenwoningen en een voormalig zorgcentrum in Arnhem waar bewoners een ontmoetingsplek runnen.

Pijnpunten en oplossingen
De ervaring leert dat het daarbij belangrijk is om de pijnpunten in de lokale woningmarkt te kennen, toekomstige bewoners bij de realisatie te betrekken en in het lokale toewijzingbeleid ruimte te bieden aan  nieuwe woonvormen. Het is daarbij belangrijk aan te geven welke woonvariaties buiten de verordening vallen en wanneer verhuurders zelf de woningen mogen toewijzen (hun buren en mede-ontwikkelaars mogen kiezen).

Bredere interpretatie maatschappelijk doel
Op 25 maart 2015 heeft de Afdeling Bestuursrechtspraak van de Raad van State bepaald dat voor het transformeren van zorgwoningen tot zelfstandige woningen met zorg geen bestemmingsplanwijziging nodig is en vergunning kan worden verleend op basis van de bestemming ‘maatschappelijke doeleinden’.

Werkveld aan zet
Bewoners, gemeenten, zorgorganisaties en woningcorporaties zijn nu aan zet om te experimenteren met bestaande en nieuwe woonvariaties. Hiervoor is het nodig een betere verbinding te leggen tussen de verschillende sectoren en elkaars taal en belangen te leren kennen.

Mantelzorg ingewikkeld
De samenleving verandert, zowel wat betreft leeftijdsopbouw, samenstelling van de huishoudens, als  woonwensen en behoefte aan medezeggenschap. Er is een grote groep 50-plussers die alleen oud gaat worden en velen daarvan (1 op de 4) hebben geen kinderen. Dat maakt het mantelzorgconcept ingewikkeld.

Dit nieuwsbericht is gebaseerd op het verslag van Margrieta Haan van het Bouwstenen-netwerk rond zorgvastgoed op basis van het congres ‘Expeditie Begonia’ van Kenniscentrum Wonen-Zorg op 24 maart 2015 en recente berichten in de media.

Meer informatie

• Onderzoeksrapport ‘Sluitende verzorgingshuizen, wie vangt de sociale functie op in de wijk?’ (Movisie, maart 2015)
• Toelichting op de verschillende woonvariaties (KCWZ, maart 2015)
• Uitspraak van de Afdeling Bestuursrechtspraak wonen en maatschappelijke doeleinden (Raad van State, 25 maart 2015)
• Uitgebreid verslag ‘Een bezoek aan Expeditie Begonia’ door Margrieta Haan (KCWZ, 24 maart 2015)

Bouwstenenactiviteiten

• Bouwstenen-werkgroep rond Zorgvastgoed
• Informatiepagina over Zorgvastgoed en -voorzieningen