Novelle zet corporaties onder druk

De op 11 februari 2014 aangenomen novelle Herzieningswet zet corporaties - en hun rol in het maatschappelijk vastgoed - onder druk. Aedes pleit voor een brede maatschappelijke reactie. 

Minister Blok, Wonen en Rijksdienst, heeft op 11 februari 2014 een wijziging (novelle) op de herziening van de Woningwet gepubliceerd. Deze ligt nu voor ter consultatie. Op basis van deze novelle lijkt het voor corporaties ondoenlijk te investeren in niet-DAEB activiteiten, ook al ligt er een maatschappelijke opgave, hebben commerciële partijen geen interesse en is het financieel verantwoord. Formeel mag het wel, maar door de aanvullende voorwaarden en extreme financieringseisen is de kans op realisatie vrijwel nihil, verwachten diverse mensen uit de sector.

Felle uithaal

In een ingezonden brief op Aedesforum haalt Hugo Priemus, hoogleraar Systeeminnovatie Ruimtelijke Ontwikkeling aan de TU Delft, fel uit naar de Novelle Herzieningswet. Hij schetst een somber beeld van de toekomst. De veelkleurigheid die op alle niveaus in de huursector in Nederland heerst zal verdwijnen, zo meent hij. Het wordt woningcorporaties vrijwel onmogelijk gemaakt om niet-gesubsidieerde projecten te initiëren.

Plintenbouwers

Maatschappelijk vastgoed mag in de ‘plint’ van een gebouw worden gerealiseerd. Door bureaucratische randvoorwaarden zoals een gescheiden bedrijfsvoering voor DAEB en niet-DAEB projecten en door vereiste goedkeuringen van gemeente en/of de minister zullen de corporaties niet graag nog initiatieven buiten de sociale huursector ontplooien, aldus Priemus. 

Voor wie het positief wil zien zou je kunnen stellen dat de novelle juist ruimte biedt voor investeringen in maatschappelijk vastgoed, namelijk in een plint. In stedelijke gebied is dat een idee, maar of partijen in het landelijk gebied hiermee uit de voeten kunnen is de vraag.

Nieuwe dynamiek

Harm Leijssen, van Atrivé, ziet de toekomst minder somber: “Het is de nieuwe realiteit. Daarin komen ook nieuwe mogelijkheden en partijen boven water waarmee de maatschappelijke vraag toch een dak boven het hoofd zal krijgen. Met de drie decentralisaties komt er een grote opgave op gemeenten af op het gebied van jeugdzorg, de hervorming van de AWBZ en de onderkant van de arbeidsmarkt. Daar is nu vaak geen huisvestingstrategie voor. Moeten gemeenten hiervoor zelf voor het vastgoed zorgen? Of zijn daar andere wegen voor te bedenken?”

Oproep van Aedes en VNG
Aedes pleit voor een brede maatschappelijke reactie en roept op tot actie. Ze beweegt leden in hun eigen praktijk wethouders, huurdersverenigingen, bouwers en andere lokale stakeholders te benaderen en hen op de hoogte te brengen van de gevolgen die de novelle voor hen heeft.  Marc Calon: “Als wethouder(s) en/of andere stakeholders hun zorg bij de minister en in hun partijpolitieke netwerk laten horen, wint het signaal aan kracht.”

De VNG is verheugd dat er een knoop is doorgehakt en dat iedere gemeente mag reageren. Gemeenten die hun reactie graag meegenomen willen hebben in de VNG-reactie, kunnen die voor 28 februari a.s. bij de VNG inleveren.

De consultatieronde duurt tot 3 maart, vanaf 4 maart zal het Ministerie zich over de reacties buigen.

Meer informatie

• Ingezonden brief van Hugo Priemus
• Artikel Aedes: ‘Wetsvoorstel maakt investeren in wijken vrijwel onmogelijk’ (Aedes, 25 februari 2014)
• Document met reactie Aedes/Actiz rond de zorg
• Document met de hoofdlijnen van de concept-novelle (Aedes, 21 februari 2014)
• Voorbeeldbrieven op de website van Aedes, te gebruiken voor een eigen reactie of die van wethouder/andere stakeholders richting Ministerie. Een afschrift aan Aedes wordt op prijs gesteld.
• Informatie over de novelle en reactiemogelijkheden op de website van de VNG.

Bouwstenen-activiteiten

• Bouwstenen-netwerk Woningcorporaties
• Bijeenkomst voor corporaties op 11 maart 2014 ‘Maatschappelijk ondernemen in vastgoed’, waarbij deze kwestie ongetwijfeld ook aan de orde zal komen en ook Vincent Gruis aanwezig zal zijn. Woningcorporaties zijn van harte welkom.