Einde normbedragen scholen?

De VNG is een onderzoek gestart naar de wenselijkheid om de normbedragen voor schoolgebouwen af te schaffen en deze te vervangen voor een stelsel van kwaliteitsstandaards.

Idee is dat gemeenten, als financier van huisvesting, eerst over de kwaliteit van schoolgebouwen moeten nadenken en op basis daarvan passende budgetten dienen vast te stellen. Niet andersom.

Anders dan de PO-Raad, zie het fris alternatief, voelt de VNG er niks voor om het gehele bekostigingssysteem van schoolgebouwen op de schop te nemen. Gemeenten willen hun huidige invloed niet kwijt. Bovendien staat de huidige regelgeving veel toe voor gemeenten die naar een andere rolverdeling tussen gemeenten en schoolbesturen streven ('doordecentralisatie'). Als partijen samen willen, kan er al veel. De VNG kiest daarom voor optimalisering van de huidige regelgeving.

De sterke budgetoriëntatie wordt in de huidige praktijk als een knelpunt ervaren. Vandaar dat de VNG onderzoekt of het niet beter is de normbedragen te vervangen door een set van kwaliteitsstandaards. De VNG hoopt in maart of april daarover een eerste besluit te nemen. Daarna volgt eventueel vervolgonderzoek. De PO Raad heeft al laten weten dat zij het met de afschaffing van harte eens is.

Discussie rond normbedragen

Op de LinkedIn groep Onderwijshuisvesting wordt actief over de wenselijkheid van de VNG-intentie gediscussieerd. Waardering en scepsis gaan samen op. Een aantal reacties:

• "Prima dat de VNG het nu echt oppakt en op zoek gaat naar een passende maatwerk regeling. De ontwikkeling van een soort cafetariamodel zou de oplossing kunnen zijn. Niet gemakkelijk. Chapeau!"
• "In deze tijd zou zoiets wel eens kunnen uitdraaien op een systeem waarbij het nóg goedkoper moet.......of onderschat ik dan onze raadsleden?"
• "Normkosten zijn de dood in de pot. Je haalt de creativiteit uit het bouwproces. Architecten, adviseurs en bouwers kunnen heel wat. Dat doen ze alleen als het nodig is. Geef ze prikkels."

Veel reacties ijveren voor een koppeling tussen investeringskosten en exploitatiekosten.

• "Als er bij de definitie van de kwaliteitsniveaus wordt gekeken naar de kosten voor onderhoud en beheer kan er echt een verbeterslag worden gemaakt."
• "Echter zonder koppeling investering-exploitatie blijft het oude wijn in nieuwe zakken."

Direct en indirect wordt de relatie tussen gemeenten en schoolbesturen aan de orde gesteld. Het is overduidelijk dat daar wat aan schort. Twee veelzeggende citaten:

• gemeenteambtenaar: "Nog altijd gunnen schoolbesturen elkaar het licht in de ogen niet als het om geld of gebouw gaat. Hoe mooier het gebouw, hoe meer leerlingen er kunnen worden afgesnoept van een andere school........nou ja je kent het verhaal wel denk ik"
• vertegenwoordiger van schoolbestuur: "Ik blijf het toch apart vinden dat de gemeenteraad gaat kiezen voor een schoolbestuur. Deze bepaalt dus of het schoolbestuur in een afgewerkt of minder afgewerkt pand komt te zitten. Invloed hierop vanuit het schoolbestuur is er (vaak) niet en investeren erin mag een schoolbestuur (PO) niet waardoor deze nooit een hogere kwaliteit afwerking kan realiseren."

Als de introductie van 'kwaliteitsstandaards' een positieve bijdrage levert aan de relatie tussen gemeenten en schoolbesturen wordt een belangrijke stap gemaakt. Maar daar is wellicht meer voor nodig?!