In Utrecht is in 2013 een gemeentelijke visie op buurthuizen opgesteld, waarbij via simpele criteria zowel de overmaat wordt weggewerkt als ruimte wordt geboden aan zelfbeheerinitiatieven. Bewoners hebben het opgepakt.
De visie van Utrecht op buurthuizen in zelfbeheer is opgesteld in gesprek met raadsleden, actieve bewonersorganisaties en ambtenaren. Aan de hand van de eigen situatie en ervaring elders in den lande is met steun van De Wijkplaats een Utrechtse model voor buurthuizen in zelfbeheer opgesteld. De visie en bijbehorend uitvoeringskader zijn in oktober 2013 door de gemeenteraad vastgesteld.
Zelfbeheer
Kern van de visie is dat de gemeente ruimte wil bieden aan zelfbeheerinitiatieven, maar niet onbeperkt elk initiatief ook (financieel) zal ondersteunen.
Mike Schulz, beleidsadviseur bij dit project: "Uitgangspunt is dat we elk initiatief voor medebeheer of zelfbeheer verwelkomen en grote waarde hechten aan de diversiteit van de initiatieven. Elk initiatief staat immers op zich en heeft een eigen historie.”
Eenvoudige criteria
Om ruimte te bieden aan de diversiteit aan initiatieven wil de gemeente zich niet teveel met de initiatieven bemoeien en zelf niet teveel sturen. Daarom hanteert de gemeente voor financiële ondersteuning van bewonersinitiatieven slechts twee criteria:
- Past het binnen de doelstelling van Vernieuwend Welzijn Utrecht?
- Wordt via het initiatief overheidsgeld efficiënt besteed?
Beter rendement
Omdat bewoners die zelf een buurthuis willen runnen alleen voor financiële steun in aanmerking komen als er niet teveel welzijnsruimte is, en het geld maar één keer kan worden uitgegeven, wordt het wegwerken van de overmaat een gezamenlijke opgave. Voor de overmaat zal dan een andere functie worden gezocht. Het maatschappelijk rendement van het buurthuis wordt onderwerp van gesprek tijdens wijkoverleg, waarin ook de doelen van het welzijnsbeleid worden geconcretiseerd.
Stroomschema
Ter ondersteuning heeft de gemeente een stroomschema tot zelfbeheer ontwikkeld en een Handleiding Bewonersbeheer opgesteld. Daarin komen zaken aan de orde als hoe stel je een ondernemingsplan op (met canvas) en wat bewoners van de gemeente mogen verwachten, namelijk altijd een meedenkende houding en als er om gemeenschapsgeld wordt gevraagd een kritische blik op de maatschappelijke meerwaarde.
Opgepakt
Bewoners hebben de nieuwe lijn opgepakt. Mike Schulz: “De initiatieven ervaren het als positief dat de gemeente intensief samen optrekt in de verkenningsfase en dat de criteria van ondersteuning worden uitgelegd en uitgewerkt. Een overheersende mening bij de initiatieven is dat vorm en inhoud van de initiatieven zelf moet afkomen. Dat kunnen wij als gemeente alleen maar onderschrijven!”
Leren van elkaar
Ook is er een Utrechts netwerk zelfbeheer opgestart. Mike: ”Op organische wijze is een stedelijk netwerk van zelfbeheerinitiatieven ontstaan. Binnen dit netwerk vindt onderlinge uitwisseling plaats van kennis en ervaringen. Daarnaast zien we in Utrecht sinds de start van de nieuwe werkwijze van Vernieuwend Welzijn dat steeds meer gebruikers vaker medegebruik- of zelfbeheerplannen ontwikkelen.”
Dit jaar richten de gemeente en de initiatieven zich vooral op de versterking van netwerk, het vormgeven van een Taskforce en het nader uitwerken van vormen van verantwoording.
Meer informatie
- Achterliggende documenten over de Utrechtse aanpak
- Bouwstenen-informatiepagina over buurthuizen in zelfbeheer
- Landelijk netwerk voor buurthuizen in zelfbeheer en wijkondernemers
- Bijeenkomst van het landelijk netwerk op 24 april 2014 in Amersfoort (alleen voor wijkondernemers, om door te sturen)
Reactie toevoegen