Voor een goed en gezond schoolgebouw voor kinderen in het basisonderwijs is een bedrag van € 1.810,- per kind per jaar reëel, blijkt uit een Bouwstenen-bijeenkomst op 8 maart 2023 met honderd professionals uit de praktijk.
Alleen al voor het gebouw is onder normale omstandigheden ongeveer € 1.140,- per kind per jaar nodig. Voor onderhoud, energie, schoonmaak enzovoort, komt daar nog eens € 670,- per kind per jaar bij.
Nodig en normaal
Het bedrag is berekend op basis van een rekenmodel dat Marc van Leent, conceptueel denker en vastgoedexpert, voor Bouwstenen ontwikkelde. Het model heeft als doel om met betrokkenen in gesprek te gaan over de verschillende uitgangspunten rondom een schoolgebouw en de gevolgen daarvan voor de kosten. Bij elk onderdeel van het model, of elke 'knop' om aan te draaien, was de vraag: "wat is nodig en normaal?" Tijdens het gesprek gaf Marc steeds een toelichting en vergeleek hij de uitgangspunten met die in andere sectoren. Zie ook het vakblad Schoolfacilities van januari 2023.
Grondkosten ook meenemen
Tijdens de bijeenkomst gaven de aanwezigen duidelijk te kennen dat voor goed en gezond onderwijs ongeveer 8 m2 bruto vloeroppervlak (BVO) per kind nodig is, tegen een bouwprijs van € 3.605,- per m2, waarbij gerekend moet worden op € 83,- per m2 per jaar voor de materiële instandhouding. Maar met alleen de bouw- en gebruikskosten zijn we er nog niet: ook grondkosten spelen een rol. Veel gemeenten hanteren voor de uitgifte van grond voor maatschappelijke voorzieningen een normatieve grondprijs. De gemeente Breda is daar een voorbeeld van: voor basisonderwijs hanteert zij in 2022 een grondprijs van € 180,- per m2 bruto vloeroppervlak. Verhoogd met BTW, overdrachtskosten en de inflatie voor 2023, rekent Marc in zijn model met een bedrag van circa € 250,- per m2.
Investeringskosten
Boven op de bouw-, onderhouds- en grondkosten zijn er ook kosten aan de investering zelf verbonden. Marc rekent in zijn model met de 'reële rente'. Dat is de netto-vergoeding voor kapitaalverschaffers na inflatiecorrectie. De afgelopen jaren was de reële rente nul of lag daar zelfs onder. De netto vergoeding op kapitaal was dus per saldo negatief. Marc beschouwt deze situatie als een uitzondering en kijkt, zoals bij vastgoed gebruikelijk, langere tijd vooruit: hij gaat ervan uit dat het verschil tussen rentevergoeding en inflatie 2,0 % is - bijvoorbeeld 4,0 % rente, minus 2,0 % inflatie.
Geen eeuwige levensduur
Een schoolgebouw heeft niet het eeuwige leven. Om het gebouw langdurig geschikt te houden (of te maken) voor onderwijs, gaat Marc er in zijn model vanuit dat er na veertig jaar een investering nodig is die vergelijkbaar is met nieuwbouw. In de som wordt een schoolgebouw dus na veertig jaar als afgeschreven beschouwd. Deze termijn geldt overigens niet voor de grond: deze behoudt zijn waarde door de tijd heen.
Maatschappelijk rendement
Met al deze input komen de kosten voor een goed en gezond schoolgebouw voor kinderen in het basisonderwijs uit op € 1.810,- per kind per jaar, waarvan - in lijn met de huidige bekostigingssystematiek - € 1.140,- voor kosten van gemeenten en € 670,- voor kosten van een schoolbestuur. Is dat veel? Niet in vergelijking met wat in andere sectoren wordt uitgegeven En het hangt er vanaf wat het oplevert. Ruime scholen bieden kinderen ruimte om te bewegen, om in groepjes te werken en om niet gek te worden van de herrie. Als kinderen door meer (beweeg)ruimte gezonder zijn en minder jeugdzorg nodig hebben en als het beroep van docent mede daardoor aantrekkelijker wordt, kan het misschien best uit. Daarbij zijn er mogelijkheden om te optimaliseren waardoor we de kosten kunnen drukken, zegt Marc. Daarover later meer.
Meedoen?Dat kan. Als u specifieke ervaring wilt delen, ideeën heeft voor verder onderzoek of mee wilt doen met een proefproject waarbij alle betrokkenen inzicht krijgen in de echte prijs van gezonde en duurzame scholen, horen we dat graag. Stuur dan een mail naar nieuws@bouwstenen.nl |
 |
Meer informatie:
Dit is het derde bericht uit een serie rond de uitgangspunten en kosten voor onderwijshuisvesting - gebaseerd op het onderzoek van Marc in combinatie met de resultaten van de bijeenkomst op 8 maart 2023. Iedere twee weken behandelen we een afzonderlijk deel van de puzzel. Het geheel leidt tot een publicatie over de gevolgen van iedere stap op de kosten van een schoolgebouw per kind per jaar.
- Artikel: De huisvestingskosten (Schoolfacilities, januari 2023)
- 1e Bericht: Ruimtenorm niet 'normaal' (Bouwstenen, maart 2023)
- 2e Bericht: Bedragen veel te laag (Bouwstenen, april 2023)
- Ontwikkelwerk: Deltaplan Scholen.
