Het onderzoek is uitgevoerd door De Nieuwe Jutter, het Verwey-Jonker Instituut en Bouwstenen. Zij hebben in het voorjaar van 2012 acht buurthuizen bezocht die door wijkbewoners worden beheerd. De betrokken bewoners zijn zelf verantwoordelijk voor de exploitatie van hun buurthuis, de programmering en het operationele beheer. Dat doen ze zonder uitzondering met grote gedrevenheid en een grote wil tot zelfbestuur. Wel zijn er grote verschillen in doelstelling, werkwijze en financiering. Wijkonderneming Wat is zelfbeheer? Financiering Inkomstenbronnen In welke wijken? Professionaliteit Netwerken Meer informatie
Zelfbeheer leidt tot meer ondernemerschap is de conclusie uit een onderzoek onder acht buurthuizen in stedelijk gebied die door bewoners worden beheerd.
Wat opvalt is een verschuiving van buurthuis naar ‘wijkonderneming’, zoals de onderzoekers dat noemen. Dit 'nieuwe buurthuis' is meer dan een huiskamer voor de buurt. Het is ook een plek waar mensen zich ontwikkelen, nieuwe kennis opdoen en netwerken. Daarmee is het ook een opstap naar werk of onderwijs. Wat betreft inkomsten willen de betrokken bewoners niet (helemaal) afhankelijk zijn van de overheid. Dat vereist een vraaggerichte en bedrijfsmatige aanpak.
De acht buurthuizen worden meestal volledig zelf gerund. Enkelen hebben het gebouw in eigen bezit, waaronder Wijkhuis West in Roosendaal. Het bestuur ligt doorgaans in handen bij buurtbewoners uit de wijk. Zij vormt de schakel met overheidinstanties of doet dienst als buffer tegen 'gemeentelijke bureaucratie'. De meeste buurthuizen draaien op vrijwilligers. Een groot buurthuis heeft meestal een betaalde bedrijfsleider of beheerder in dienst. Een paar proberen betaalde banen te creëren. Dat is volgens hen professioneler en minder verblijvend. Die mening deelt niet iedereen. Eén van de bestuurders: 'Bij ons is vrijwilligerswerk NIET vrijblijvend: wij willen op onze mensen kunnen rekenen. Als buurthuis willen we professioneel en betrouwbaar kunnen zijn.'
De meeste buurthuizen draaien nog maar enkele maanden tot een jaar zelfstandig en zijn nog niet uit 'de kinderproblemen'. Het is nog onduidelijk of ze het gaan redden. Sommigen maken een vliegende start. Een bedrijfsleider: ‘Ons aanbod aan de gemeente was: geef ons de helft van het budget dat de voormalige beheerder kreeg. Wij zorgen voor een dubbele omzet en een vijfvoud aan bezoekersaantallen. Dat hebben we in twee maanden tijd gerealiseerd.’ De Nieuwe Jutter, sinds 2008 onder zelfbeheer, heeft 2012 begroot op € 85.000,-. Ze ontvangen € 45.000,- aan gemeentesubsidie, € 10.000 aan sponsorgelden, € 30.000,- aan verhuur en € 5.000,- aan horeca.
De inkomsten zijn een punt van zorg. De meesten krijgen wat gemeentesubsidie en sprokkelen bij met sponsoring van het bedrijfsleven, verhuur van ruimten of horeca. De wijkbewoners mogen doorgaans gratis gebruikmaken van een zaal. Een bestuurder: 'Eenmalige verhuur is het probleem niet. Het is lastiger om vaste huurders en vaste activiteiten te vinden.' Daarom worden ook partijen buiten de wijk gezocht. Een andere bestuurder: 'We vragen geen gelikte prijzen, maar het zou commerciëler mogen. Dat kan pas als we het interieur verbeteren. Daarvoor hebben we echter geen geld.' Partijen buiten de wijk dienen ook ander doelen. Ze voegen nieuwe netwerken en vaardigheden toe en profileren de wijk als place to be.
De meeste bezochte buurthuizen liggen in een gebied met sociale en multiculturele problematiek. Gekeken is naar de ontwikkeling van leefbaarheid in die wijken over de periode 1989-2010. Het Klooster in Rotterdam staat tweede op de lijst van Vogelaarwijken in 2008. Deze wijk zit in de lift. Dat geldt over het algemeen ook voor de andere wijken. Dit gegevens prikkelt de gedachte, maar zegt verder niets.
Voor buurthuis De Nieuwe Jutter in Utrecht, opgericht in 2012, is professionele ondersteuning cruciaal geweest voor een succesvol zelfbeheer. De professional opereert op de achtergrond, verbindt mensen en ideeën, maar neemt vooral niet over. Ook Wijkhuis West in Roosendaal en de Meevaart in Amsterdam heeft professionele ondersteuning. De andere buurthuizen stellen het zonder.
Door de nieuwe koers van de overheid hebben bewoners die hun buurthuis willen overnemen de wind mee. Dat gaat echter niet zonder slag of stoot. Wijkbewoners van oude en nieuwe buurthuizen in zelfbeheer hebben elkaar op 15 juni 2012 opgezocht om van elkaar te leren en elkaar vooruit te helpen. Ook hebben zij veel informatie aangedragen voor een nieuwe website zodat ook andere van de opgebouwde kennis kunnen profiteren. Op 7 december 2012 steken zij opnieuw de koppen bij elkaar.
Snel naar
Copyright 2022· All rights reserved
Reactie toevoegen