De toenemende vraag naar huisvesting voor arbeidsmigranten biedt kansen voor leegstaand maatschappelijk vastgoed; vooral voor scholen en zorgcomplexen.
Liggen hier kansen?
Hoe groot de toekomstige vraag naar huisvesting voor arbeidsmigranten is, is moeilijk te zeggen. Feit is dat in bepaalde regio's nu al een tekort is. Daarbij wordt verwacht dat de vraag verder toeneemt en permanent zal zijn. Er zullen steeds arbeidsmigranten komen en gaan. De hiervoor benodigde flexibele huisvesting kan prima in de bestaande voorraad maatschappelijk vastgoed worden gerealiseerd.
Scholen en zorgcompexen
De komst van arbeidsmigranten biedt met name kansen voor scholen en zorgcomplexen. Enerzijds omdat de leegstand daarin het grootst is. Anderzijds omdat de lokaties en gebouwen hiervoor gemakkelijk geschikt te maken zijn. Oude scholen en verpleeghuizen zijn soms functioneel verouderd, maar bouwtechnisch vaak nog van goede kwaliteit en liggen op uitstekende locaties.
Voormalige verpleeghuizen of seniorenwoningen zijn geschikt omdat deze al verdeeld zijn in kleine (woon-)eenheden en voorzien zijn van een natte cel en keuken. Kenan Sipovac van Waterweg Wonen: "Sinds 2006 was er een vraaguitval waar te nemen in het voormalig seniorencomplex Valkenhof Hoog in Vlaardingen. Tegelijkertijd kwam de vraag vanuit de gemeente en verschillende uitzendbureaus voor huisvesting van arbeidsmigranten. Het gebouw leent zich goed voor dit soort huisvesting; het biedt de MOE-landers bijvoorbeeld een eigen woning (privacy) en het complex heeft een centrale hal (toezicht)."
Oude scholen kunnen een nieuw leven ingeblazen krijgen door flexibele en tijdelijke bewoning. Voorbeeld hiervan is het voormalig Grafisch Lyceum Eindhoven. Klaslokalen kunnen worden omgebouwd tot slaapzalen of kleine studio’s.
Grove inschatting
Er verblijven in Nederland naar schatting rond de 340.000 arbeidsmigranten (meest recente cijfers uit 2010). "Eenderde deel van de arbeidsmigranten vestigt zich tijdelijk, eenderde deel permanent en de rest er tussen in", aldus Arianne van der Rijst van Projectteam EU-migranten bij het Ministerie van BZK.
Verwacht wordt dat het aantal arbeidsmigranten de komende jaren zal stijgen; om economische redenen en met het oog op de mogelijke komst van Bulgaren en Roemenen. Aedes heeft in 2012 ingeschat dat er in 2040 naar verwachting tussen de 600.000 en 700.000 arbeidsmigranten in Nederland zijn; het dubbele van nu. Bij 12 m2 voor tijdelijke huisvesting en 30 m2 per persoon voor permanente huisvesting zal naar verwachting voor deze arbeidsmigranten tussen de 7,8 en 19,5 miljoen m2 huisvesting nodig zijn.
20% van de verwachte leegstand
Als alle arbeidmigranten die nu al in Nederland verblijven een plekje hebben (minimaal 4 miljoen m2) en de Aedes-cijfers als uitgangspunt worden genomen, zou er minimaal nog zo'n 3,8 miljoen m2 extra aan huisvesting nodig zijn. Hiermee zou landelijk gezien zo'n 20 % van de verwachte leegstand in het maatschappelijk vastgoed kunnen worden gevuld. En nog meer als deze arbeidsmigranten zich permanent in Nederland gaan vestigen.
Slag om de arm
Voornoemde inschattingen en berekeningen zijn uiteraard zeer discutabel. Niemand kan in de toekomst kijken. Minister Blok gaat in zijn laatste brief aan de Kamer (oktober 2013) uit van veel lagere cijfers (31.000 eenheden extra in 9 regio's).
Wat de cijfers duidelijk maken is dat er een flinke opgave ligt in het huisvesten van arbeidsmigranten; een maatschappelijke opgave, waarvoor maatschappelijk vastgoed een uitkomst kan bieden.
Regionale verschillen
De arbeidsmigranten verspreiden zich niet over heel Nederland, maar trekken met name naar gebieden waar veel werk is. Het kaartje met de 9 regio’s; van Den Helder via de Randstad tot aan Noord-Limburg.
Woningcorporatie Thuisvester, actief in anticipeerregio West-Brabant, geeft in een rapport van Aedes aan dat er steeds meer arbeidsmigranten in hun werkgebied verblijven. Een regio waar door komst en gevolgen van de bevolkingsdaling juist steeds meer gebouwen leeg komen staan.
Oproep
Voor onze ontwikkel-activiteiten "wegwerken overmaat" zijn we op zoek naar leegstaande onderwijs of zorgvastgoedlocaties die mogelijk te transformeren zijn naar huisvesting voor arbeidsmigranten.
Graag type gebouw en adresgegevens van de locatie mailen naar pim@bouwstenen.nl.
Eventueel aanvullende informatie is ook welkom.
Meer informatie
- Makelaars en bemiddelaars gespecialiseerd in maatschappelijk vastgoed
- Expertisecentrum voor arbeidsmigranten met onder andere voorbeelden van verschillende huisvestingvormen, beheer- en exploitatiemodellen, certificering en communicatie naar de buurt
- Huisvesting arbeidsmigranten: tien praktijkvoorbeelden (Aedes, 2013)
- Kennisdossier arbeidsmigranten in Nederland van Aedes
Zie ook op de webstie van Bouwstenen informatie over:
- Leegstand
- Herbestemmen, transformeren en renoveren
- Kwaliteit maatschappelijk vastgoed, inclusief informatie over de alternatieve aanwendbaarheid
- Werkgroep ‘Wegwerken overmaat’
Reactie toevoegen