Zelfredzame ouders vangen bot

Zelfredzame ouders in kleine kernen die 'hun' school open willen houden door het oprichten van een scholencoöperatie, vangen bot bij staatssecretaris Dekker.

De staatssecretaris omarmt het plan vooralsnog niet en geeft aan dat dergelijke plannen lokaal door gemeente en schoolbesturen ondersteund moeten worden. Maar daar ligt nu net vaak het probleem en de aanleiding van de betrokkenen het hoger op te zoeken.

Het schoolbestuur van De Bongerd in Keppel, bijvoorbeeld, staat (nog) niet achter de plannen van de bewoners. Zij willen de school fuseren met OBS De Woordhof in Hummeloo, een school drie kilometer verderop. Deze school is gehuisvest in een nieuw gebouw uit 2009, waar oorspronkelijk ook De Bongerd na fusie in zou komen. De nieuwe fusie-plannen zouden de leegstand van klaslokalen in De Woordhof opheffen. De gemeente Brockhorst geeft aan zich niet in de discussie te mengen en het 'van een afstand' in de gaten te houden. De kwestie sleept al jaren.

Van wie is de school?

Meestal bepalen scholen en gemeenten samen waar onderwijs wordt gegeven. De belangen van ouders en leefbaarheid worden daarin niet voldoende meegewogen, vinden de betrokken ouders. Met hun plan voor de coöperatie proberen ze daar verandering in te brengen. Dat zij belang hechten aan goed onderwijs staat buiten kijf. En ze beseffen ook dat in hun regio moet worden ingespeeld op krimp. Ze zouden alleen de 'hoe-vraag' anders ingevuld willen zien.

Ouders al langer actief

De ouders in Keppel zetten zich al jaren in voor het open houden van de school. In 2009 werd het erfpacht van basisschool De Bongerd overgedragen aan Stichting Dorpshuis Keppel (SDK). De school zou anders gesloten worden. De kosten voor het opknappen en aanpassen van het gebouw werden deels gedekt door een Europees leefbaarheidsstimuleringsfonds dat werd aangetrokken via de Provincie. De overige 65 duizend euro werd bekostigd door de ouders zelf. Ouders, bewoners en leraren werkte hard en ook de leerlingen hielpen mee door het inzamelen van geld door middel van onder andere een sponsorloop. 'Als kleine gemeenschap kunnen we onszelf prima redden', zei Peter Steverink, voorzitter van de Stichting Dorpshuis Keppel.

Samenwerken in een coöperatie

In Keppel bleek het gevaar van sluiting echter nog niet geweken; het schoolbestuur wil nog steeds fuseren. Daarom sloten de bewoners zich aan bij het plan van Jan Schuurman Hess, uit het Zeeuwse Kats. Die had een plan om verschillende scholen uit krimpregio's samen te voegen in één coöperatie, met één bestuur. Hierdoor kon worden voldaan aan de overheidseis van minimaal 200 leerlingen per nieuwe school. Verschillende bewonersverenigingen en dorpsraden door het hele land, waaronder SDK in Keppel, willen meewerken aan dit experiment.

Ruimte voor zelfregie en redzaamheid  

De regels rond onderwijs(huisvesting) bieden weinig ruimte voor bewonersinitiatieven. De sector is strak gereguleerd via nationale wetgeving. De drempel voor nieuwe toetreders is hoog. Dat is heel anders in de sport- en cultuursector. Daar staat de lokale gemeenschap meer centraal. Verenigingen huren zelf trainers en docenten in en zoeken zelf een locatie.

Meer informatie

• het scholenplan 'Onderwijsvernieuwing, een nieuw verbond' door Jan Schuurman Hess,
• 'Geef onze kleine scholen terug', een betoog van Jan Schuurman Hess voor het behoud van kleine scholen,
• artikel 'Kleine scholen kondigen fusie in cooperatie aan' in De Gelderlander,
• artikel 'Staatssecretaris Dekker omarmt scholenplan niet' in De Gelderlander,
• artikel 'Kleine scholen moeten verdwijnen' van Vincent Thunnissen voor Bouwstenen,
• De site van de Stichting Dorpshuis Keppel, over de aanwinst van het schoolgebouw,
• Informatie over de sessie 'Scholen, locaties en burgerkracht' tijdens de najaarsbijeenkomst van Bouwstenen en het verslag hiervan,
• het onderste plaatje komt uitReisgids maatschappelijke voorzieningen, die mede is bedoeld om het lokale gesprek tussen gemeenten, scholen en burgers te ondersteunen.