Complexe afstemming overheveling

De geplande overheveling van de budgetten voor het buitenonderhoud van scholen vergt afstemming tussen partijen. De problemen rond onderwijshuisvesting en de veelheid aan organisaties maken de afstemming extra complex.

Zo heeft GS Veluwe Plus voor achttien scholen te maken met veertien gemeenten en Optimus met 33 scholen in vijf gemeenten. Sommige gemeenten hebben aparte afdelingen voor onderwijs en voor vastgoed. Dat betekent voor scholen soms dubbel afstemmen.

Afstemming nodig

Valt er dan iets af te stemmen? Financieel technisch gezien misschien niet. Op dag x gaan de budgetten over van gemeenten naar scholen. Over het geheel genomen gaat het om een klein bedrag; volgens de PO raad om 1,5% van de lumpsum. Dat kan ook over de schutting worden gegooid. Maar gemeenten en scholen blijven samen verantwoordelijk voor de kwaliteit van de huisvesting. Voor de afstemming tussen onderhoud, renovatie en nieuwbouw blijft afstemming nodig. Dat geldt ook voor de uitvoering van taken, vooral daar waar scholen en gemeenten innig samenwerken.

Gezamenlijke agenda

De gemeente Westland heeft te maken met 60 schoolgebouwen voor het primair onderwijs. Hans van Leeuwarden van die gemeente: "Wij zijn met de schoolorganisaties in gesprek gegaan en hebben samen een agenda gemaakt. Daarop staan drie punten die voor ons allemaal relevant zijn: samenwerking, leegstand en medegebruik. Om tot goede oplossingen te komen moet je het vraagstuk breder benaderen dan alleen de overheveling. We moeten op zoek naar het gemeenschappelijk belang. Dat begint bij kennisdeling en snappen wat er op de andere flank gebeurt.”

Leegstand

Dat leegstand daarbij op de agenda staat is minder vreemd dan het misschien lijkt. Volgens de PO-Raad is er 20% leegstand in het basisonderwijs. Die leegstand is een blok aan het been van schoolbesturen als zij de overmaat moeten bekostigen. Dat is nu al het geval voor wat betreft de ‘instandhoudingskosten’ (energie e.d.). Daar komt straks waarschijnlijk het buitenonderhoud nog bij. De vergoeding die ze voor het buitenonderhoud krijgen zal waarschijnlijk indirect gekoppeld zijn aan het aantal leerlingen. Leegstand werkt ook remmend en verlammend bij nieuwbouw en daarbij de kwaliteitsslag die scholen en gemeenten willen maken. Daar ligt het gezamenlijk belang.

Rol gemeente

Hoewel alle partijen graag de kwaliteit van de huisvesting willen verbeteren, zijn er ook tegengestelde belangen. Zo zitten alle scholen in hetzelfde schuitje, maar zijn ze tegelijkertijd ook elkaars concurrent. Scholen vinden het soms prettig als de gemeente dan het initiatief neemt en vanuit het maatschappelijk doel en de gewenste kwaliteit voor onderwijshuisvesting het gesprek arrangeert.

Samenwerking

Scholen zitten niet te wachten op extra sores rond de uitvoering van haar nieuwe taak na de overheveling. Wichert Eikelenboom van Voila in Leusden illustreert dit: "Wij willen ons niet bezig houden met vastgoed en hoeven het buitenonderhoud niet zo nodig zelf te doen. We zijn in gesprek gegaan met de gemeente en een woningcorporatie hierover. De corporatie heeft zich inmiddels teruggetrokken, met de gemeente zijn we nog in overleg. Wij willen een ont-zorgmodel waarbij of de gemeente of een andere externe partij in beeld komt”

Meer informatie

Sinds kort is er in Bouwstenen-verband een landelijke werkgroep actief op het gebied van de overheveling van het buitenonderhoud. Deze groep bestaat uit schoolbesturen en hoofden van gemeentelijke afdelingen (onderwijs en vastgoed).

Zie ook:

• de informatiepagina waarop alles rondom dit onderwerp verzameld wordt;
• het verslag van de eerste werkgroepbijeenkomst
• het artikel over overheveling van capaciteit

Heeft u belangstelling mee te draaien in de werkgroep, neem dan contact op met Ingrid de Moel.