Ervaringen met Brede Bossche Scholen

In 's-Hertogenbosch tref je sinds 2005 in wijken die niet zo lekker draaiden, Brede Bossche Scholen. In de afgelopen 20 jaar is er veel gebeurd, veranderd en geleerd. Huub Corssmit, Hoofd Wijkmanagement en Brede Bossche Scholen bij de gemeente 's-Hertogenbosch. We delen graag onze 20 jarige ervaring met brede scholen en onze zoektocht om bij de tijd te blijven.

Onderwijs kan niet alles oplossen

Huub: "De Brede Bossche Scholen zijn 20 jaar geleden ontstaan vanuit een vraag van een schooldirecteur. Hij liep er tegenaan dat veel problemen van kinderen niet alleen door het onderwijs opgelost konden worden. Scholen hadden het financieel zwaar, klassen waren overvol en ze liepen tegen uitdagingen aan zoals digitalisering, inburgering, armoede en ondersteuning voor kinderen met extra zorgbehoeften. De omgeving waarin het kind leefde buiten de school moest verbeterd worden. Het idee ontstond om sociale achterstanden in aandachtsbuurten aan te pakken via een bredere samenwerking met het onderwijs als vertrekpunt."

Kansen voor kinderen en ouders

De BBS'en zijn formeel vastgesteld in een raadsbesluit, waarin staat:

"De Brede Bossche School (BBS) is een samenwerkingsverband waarin onderwijs en welzijnsvoorzieningen integraal samenwerken aan de verbetering van de ontwikkelingskansen van kinderen en hun ouders op school, in het gezin en in hun vrije tijd.

Een brede school is van en voor de wijk en levert daarmee een belangrijke bijdrage aan de leefbaarheid in buurten en wijken. Verschillende voorzieningen dienen bij voorkeur onder één dak plaats te vinden.”

Allerlei combinaties gemaakt

Er zijn momenteel zeven BBS'en in de aandachtsbuurten van 's-Hertogenbosch, verspreid over acht gebouwen. Elke BBS bestaat uit een kindcentrum en een wijkcentrum, waar verschillende ruimtes en huurders onder één dak opereren. In de BBS'en vinden zowel spontane ontmoetingen plaats tussen inwoners en professionals als georganiseerde activiteiten. Deze ruimtes worden verhuurd onder drie tarieven:

• Nultarief: voor activiteiten van en voor de wijk.
• Sociaal tarief: voor organisaties met een sociale focus.
• Commercieel tarief: voor winstgedreven initiatieven.

Initiatieven kunnen ondersteuning krijgen via de pluspakketten. Zo is er subsidie voor o.a. buitenschools activiteiten, bewonersinitiatieven, kindervakantieweken en buurtbijeenkomsten. In de BBS'en vinden tientallen activiteiten plaats vanuit de wijk die niet terecht kunnen in 'hun' BBS. Ook zijn er inloopmomenten waar de koffie gratis is om ontmoetingen te stimuleren.

Vaste en incidentele huurders

Huub: ”Vaste huurders op de BBS zijn scholen en kinderopvangorganisaties. Zij kunnen naast hun 'eigen' ruimtes gebruik maken van voorzieningen in de BBS. Met de vaste partners organiseren we KlupUp: 2x 10 weken buitenschoolse activiteiten.

Daarnaast zijn er op veel BBS'en andere vaste huurders die van belang zijn voor de buurt. Ook worden er ruimtes incidenteel verhuurd aan o.a. gemeenteafdelingen, stichtingen, sportclubs, jeugdwerk en koren. Activiteiten voor de buurt vinden vaak plaats onder het nultarief.”

Behoefte aan vernieuwing

Klinkt goed allemaal. Toch is er vanuit de buurt, de onderwijsinstellingen en professionals een groeiende roep om vernieuwing. Huub: “De vragen gaan onder andere over de toegankelijkheid van de gebouwen, de rolverdeling en samenwerking, het eigenaarschap in de wijk en de communicatie. De BBS-gedachte raakt wat uit het zicht. De gebouwen voelen soms aan als MFA's in plaats van als plek voor de buurt met een maatschappelijke missie. Daarnaast zorgt ook de verhuur voor frustratie en kosten. Ook de verhouding met het onderwijs is in de loop der jaren veranderd, het concept past daar niet meer goed bij.”

Toekomstbestendige structuur

Reden voor de gemeente 's-Hertogenbosch een evaluatie uit te voeren en zich te bezinnen op de toekomst. Huub: “Op de eerste plaats hebben we over de hele breedte alle betrokken partijen gevraagd hoe zij de BBS ervaren. Voegt het voldoende toe aan hun doelen? Wat kan beter? Hoe verder? Daarnaast kijkt de gemeente ook naar haar eigen rol en de samenwerking tussen de gemeentelijke afdelingen, waaronder Maatschappelijke Ontwikkeling, Maatschappelijk Vastgoed en Stedelijk beheer. De centrale vraag daarbij is hoe de gemeente met haar vastgoed kan bijdragen aan een toekomstbestendige structuur voor het realiseren van maatschappelijke doelen? Moet bijvoorbeeld het gebruik, het gebouw of de bestaande huursystematiek worden aangepast en zo ja hoe? Wat wordt de volgende stap?”

Meedoen? Dat kan Op 22 mei 2025 onderzoeken we wat we kunnen leren van 20 jaar ervaring met brede scholen in den bosch en elders in het land. Ook kijken we met inspirerende sprekers en experts naar kansen voor de toekomst.   Zie hier het programma. Je kunt je daar aanmelden of je belangstelling om mee te denken kenbaar maken.

Meer informatie

• Artikel: Twee kansen in de vernieuwingsopgave, interview met Ewald van Vliet, Lucascollege (Schoolfacilities, februari 2025)
• Publicatie; Beter benutten van ruimte (Bouwstenen, februari 2025)