'Doe meer met je school!’ was de oproep tijdens de presentatie van het ontwerpend onderzoek naar ‘De Nieuwe Ambachtsschool’ op 29 juni 2016. Drie cases over beter vakonderwijs én over leegstandsoplossingen.
Het leegstandsthema kwam op verschillende manieren voorbij tijdens de presentatie. De TU Delft voerde het onderzoek uit naar aanleiding van de open oproep onderwijsomgeving uit 2014 van het Stimuleringsfonds van de Architectuur.
De buitenwereld naar binnen
Tijdens de presentatie refereerde Ruud Porck, voormalig schoolleider en nu senior adviseur beroepsonderwijs, aan de lage bezetting van scholen: “Hoe vaak staat een schoolgebouw niet leeg? Ook als ze in gebruik zijn. Daar keert je maag toch van om? Doe meer met je school", riep hij op. “Summerschool, ondernemersontbijt, verzin het.” Door anderen in huis te halen kan meteen een betere relatie met het werkveld worden gelegd.
Zorgschool in de buurt: driedubbele oplossing
Eén van de drie uitgewerkte casussen betreft een zorgschool in Schiedam waar een mbo is gecombineerd met een verzorgingstehuis. Meest opvallend is misschien wel de plek die daarvoor is uitgezocht: een slecht draaiend winkelcentrum. De stad Schiedam heeft de hoogste winkelleegstand in de Randstad. Met de komst van de zorgschool wordt 15.000 m2 aan de winkelvoorraad onttrokken, krijgt het gebied een nieuwe impuls en het Schiedamse zorgnetwerk, met het Vlietland Ziekenhuis als grootste werkgever, een opleiding in de buurt. Omgekeerd zijn de stageadressen dichtbij; de praktijk is letterlijk op loopafstand. De centrale locatie maakt de school ook beter zichtbaar.
Inhoudelijke insteek
In het onderzoek gaat het niet primair om het gebouw, maar om de kwaliteit van het onderwijs. Centrale vraag was hoe het beroepsonderwijs een betere verbinding kan leggen met het werkveld, de ambachtscultuur en het beroepsnetwerk, zichtbaar als kennisinstituut, waarbij het schoolgebouw het ambacht uitstraalt.
Terug in de tijd
Daarmee gaan we terug naar de tijd waar opleiding en werk nauwer met elkaar waren verbonden. De eerste ambachtsscholen ontstonden in de 2e helft van de 19e eeuw op initiatief van het bedrijfsleven. Vaak hadden de scholen een lokaal accent waarbij aangesloten werd op de vraag van de industrie. In de architectuur van het gebouw en prominente ligging kwam het belang van het vakonderwijs voor de betreffende plaats of regio tot uitdrukking.
Cruciale schakel
De verbinding tussen het vakonderwijs, werkgelegenheid en een mooie plek in de maatschappij is van cruciaal belang voor de sociale en economische ontwikkeling van ons land. Zo’n 60% van de kinderen in Nederland komt in het beroepsonderwijs terecht. Toch zit dit onderwijstype in de verdrukking. Na de trend van schaalvergroting die resulteerde in kolossale ROC’s, gaat de trend nu weer richting schaalverkleining en een terugkeer naar de vakschool.
Ontwerpend onderzoek
In de casussen is via ontwerpend onderzoek de mogelijkheid onderzocht om de beroepsschool als maatschappelijk instrument te herijken. Naast het voorbeeld van Schiedam wordt ook ingegaan op een casus Meergeneratieschool in Rotterdam en Betonschool in Maastricht. In de studie wordt niet ingegaan op de financiële haalbaarheid van de verschillende huisvestingsconcepten.
Meer informatie
- Het onderzoek 'De nieuwe ambachtsschool' (TU Delft e.a., juni 2016)
- De publicatie 'Reisgids Maatschappelijke Voorzieningen' (Bouwstenen, december 2013)
- Informatiepagina's rond Onderwijshuisvesting en Leegstand
Reactie toevoegen