Het Centraal Orgaan Opvang Asielzoekers (COA) zegt open te staan voor alle soorten opvang die gemeenten bieden, ongeacht de grootte. Bouwstenen zette verschillende voorbeelden op een rij.
Het gaat hier om voorbeelden waar gemeenten en corporaties zelf invloed op hebben en waarbij ze een (initiërende of voorbeeld-) rol kunnen vervullen. Daarbij betreft het voorbeelden waar gebruik wordt gemaakt van leegstaande gronden of gebouwen. Die zijn er genoeg, bieden veel mogelijkheden en kunnen snel worden gerealiseerd.
Urgentie
De urgentie voor huisvesting is groot. Op dit moment houden 15.700 mensen met een verblijfsvergunning bedden bezet in asielzoekerscentra, eenderde van de 46.000 migranten in de opvang. Ze hebben recht op een sociale huurwoning of 'sobere huisvesting' in een containerwoning of omgebouwd pand. Gemeenten zijn hiervoor verantwoordelijk maar de doorstroom gaat niet snel genoeg, zeggen staatsecretaris Dijkhoff en het COA. Het aantal statushouders in de opvang is nog even hoog als drie maanden geleden. De noodkreet van burgemeesters om kleinschalige asielopvang mogelijk te maken vindt eindelijk gehoor bij de COA. Dus alle registers kunnen open.
Tijdelijke gronden en uitstel sloop en verkoop
Braakliggende terreinen kunnen, voorafgaand aan hun definitieve bestemming, een aantal jaren benut worden om te wonen. Een praktijkvoorbeeld uit Amsterdam laat zien dat dat ook kan in combinatie met andere doelgroepen (goed voor de integratie) en in dit geval door hergebruik van bestaande wooncontainers.
Uitstel van sloop of verkoop
Uitstel van sloop of verkoop is een andere optie. In 2013 werden 25.000 corporatiewoningen verkocht en 10.000 gesloopt. In 2016 zal dat niet veel anders zijn. Uitstel met bijvoorbeeld twee jaar kan zo’n 70.000 potentiële woonjaren voor vluchtelingen en andere huurders opleveren.
Ruimte in scholen direct of op termijn nodig voor onderwijs
Vrijwel overal in het land komen scholen leeg te staan als gevolg van leerlingendaling. Een klein deel kan worden ingezet voor het huisvesten van onderwijs aan vluchtelingenkinderen, zoals in Heumensoord bij Nijmegen, waar een oude school wordt gebruikt voor het onderwijs aan zo’n 500 kinderen van het nabijgelegen opvangcentrum.
Ook in gemeenten waar de druk op de woningmarkt groot is, zoals in Amsterdam, zullen oude scholen op termijn wellicht weer nodig zijn. In de tussentijd kunnen ze worden gebruikt voor vluchtelingenopvang.
Tijdelijke functie voor karakteristieke panden
Opvang van vluchtelingen is ook een optie voor panden waar ‘even’ geen programma voor is, zoals de voormalige HTS in Amsterdam laat zien. Deze school transformeerde via vluchtelingenopvang naar een creatieve hotspot met short stay mogelijkheden. Op deze wijze bleef het karakteristieke gebouw bewaard.
Verbouwen naar wonen
Uiteraard kunnen lege scholen ook heel goed worden verbouwd naar woonfuncties, zoals in Schiedam, waar de gemeente 50 vluchtelingen wil huisvesten om de ‘al belaste woningmarkt te ontzien’.
Lege verzorgingshuizen
Als gevolg van de extramuralisering komt er de komende jaren veel zorgvastgoed vrij. In Vught is in 2,5 maand met de hulp van vrijwilligers een voormalig verzorgingshuis geschikt gemaakt voor vluchtelingen. De investeringskosten bedroegen € 6.000,- per plaats.
Burgerinitiatief in (corporatie)kantoor
In toenemende mate worden kantoren tijdelijk getransformeerd naar jongeren- en studentenhuisvesting. Dat gebeurt via ingrepen tussen de € 4.000,- en € 8.000,- per eenheid. Dat is ook een optie voor vluchtelingen. Bewoners krijgen 10% korting op de huur bij zelfwerkzaamheid. Een aantal projecten wordt met crowdfunding gefinancierd.
In Amsterdam-Oost hebben burgers zelf het initiatief genomen voor het realiseren van tijdelijke huisvesting voor vluchtelingen. Een overtollig corporatiekantoor mocht daarvoor worden ingezet.
Voorbeelden op een rij
Voornoemde voorbeelden zijn ook te vinden op de website Ruimteomtewonen.nl of achter deze links:
- Vluchtelingen en studenten samen in tijdelijke voorzieningen in Amsterdam
- Hergebruik voormalige HTS in Amsterdam
- Opvang vluchtelingen in leegstaande scholen Schiedam
- Vluchtelingen wonen in voormalig verzorgingshuis Vught
- Vluchtelingenopvang door burgerinitiatief Amsterdam-Oost
Bouwstenen-activiteiten
Bouwstenen komt graag in contact met gemeenten en corporaties die de overmaat in het maatschappelijk vastgoed willen gebruiken voor de maatschappelijke opgave in het woondomein, zoals het realiseren van goedkope woningen, huisvesting voor mensen die wat extra zorg nodig hebben en/of vluchtelingenopvang. Mail of bel 06 - 5231 0845.
Overige informatie
- Nieuwsbericht ‘Omvangrijke Leegstand’ met cijfers van de leegstand (Bouwstenen, december 2013)
- Artikel ‘Leegstand, overmaat of gat in de financiering? Meer zicht op de overmaat in basisscholen’ (Schoolfacilities, april 2015)
- Artikel ‘Maatwerkafspraken vluchtelingenonderwijs in Nijmegen: ‘Je hebt geen tijd te verliezen’; focus vanuit het schoolbestuur (Kader Primair, januari 2016)
- Artikel ‘Trots op Heumensoordschool’; focus vanuit de gemeente (Naar School! van VOS/ABB, februari 2016)
- Bouwstenen-informatiepagina’s over Leegstand en Transformatie van publiek vastgoed
- Website van Opnieuw thuis
- Website van het OTAV (OndersteuningsTeam Asielzoekers en Vergunninghouders), met praktische informatie voor het gemeentelijk beleid
Reactie toevoegen