In de miljoenennota 2023 toont de minister van Financiën zich bezorgd over de effecten van de mondiale ontwikkelingen op ons land. Scholen en andere maatschappelijke voorzieningen komen met deze begroting niet vooruit. Maar garantie tot aan de deur: de eerste oplegger is al bijgevoegd.
Stijgende lasten, ook voor voorzieningen
De oorlog in Oekraïne, stijgende energieprijzen en de inflatie eisen veel aandacht op van het kabinet. De regering reserveert daarom in de begroting veel ruimte om de effecten te verzachten. Dat doet ze onder andere door een prijsplafond in te stellen voor de energierekening van huishoudens. Maatschappelijke voorzieningen, zoals sportclubs, zwembaden en scholen kunnen daar geen aanspraak op maken.
Wel zijn er plannen om de gebouwde omgeving verder te verduurzamen. Die verduurzaming richt zich met name op het terugbrengen van de energiebehoefte. De € 525 miljoen die daarvoor in de vorige miljoenennota al beschikbaar was gesteld, wordt daarvoor ingezet in de vorm van incidentele subsidies. Geen structurele oplossing dus.
Fondsen nog onduidelijk
Ook zet de regering in op het Klimaatfonds, dat al eerder was aangekondigd en wordt gedekt uit de middelen van een Europees fonds (RRF) - hier goed voor € 35 miljard. In dat fonds is specifiek aandacht voor de verduurzaming van maatschappelijk vastgoed. We moeten helaas nog even wachten op dit geld, want in de begroting is hiervoor geen geld vrijgemaakt. Daarbij wil de regering voordat ze hiermee aan de slag gaat betere afspraken over het monitoren en verantwoorden van deze investering richting parlement.
Daarbij is er over het gemeentefonds ook nog geen volledige duidelijkheid. In de begroting neemt de regering éénmalig € 1,1 miljard op in de aanloop naar de nieuwe financieringssystematiek vanaf 2026 (zie daarvoor het regeerakkoord). Die gaat helaas gepaard met een terugval in het accrès die gemeenten ongetwijfeld gaan voelen.
Meteen met gebouw beginnen
Wel heeft de regering structureel € 1 miljard over voor de onderwijskwaliteit en structureel € 1 miljard voor de kansengelijkheid in het onderwijs. Die miljarden komen met name ten goede aan de basiskwaliteiten en “ambitieuze maatregelen in en om het stelsel” (Miljoenennota, p.50). Om meer zicht en regie te krijgen, loopt er een interdepartementaal onderzoek (IBO) over de vraag hoe de Rijksoverheid beter kan sturen op de kwaliteit op het onderwijs.
Al uit een eerder IBO bleek al dat een goed gebouw randvoorwaardelijk is voor goed onderwijs. Die conclusie is ook onderschreven door de huidige minister van Onderwijs. Met de gebouwen kunnen we dus, vooruitlopend op het nieuwe onderzoek, meteen aan de slag.
Input voor een opleggertje
Al met al zijn de middelen beperkt en de tijden onzeker. Iedere euro kan slechts éénmaal worden uitgegeven. De regering vraagt zich hardop af hoe we deze middelen zorgvuldig kunnen besteden met een juiste verantwoording. Wij hebben daar in ons netwerk wel ideeën voor en onderzoek naar gedaan. Die delen we graag met de regering.
De investeringen in maatschappelijk vastgoed vallen tegen, terwijl veel ambities van de regering juist daar tot bloei kunnen komen. Gelukkig blijken er nog wat opleggertjes op de begroting mogelijk. Ook daar leveren we graag input voor op basis van de praktijkkennis en ervaring in ons netwerk aanwezig.
Meedoen? Heel goedWord partner en meld je aan voor een netwerk en/of ons ontwikkelwerk
|
 |
Meer informatie
- Input voor een opleggertje
- Ontwikkelwerk: Van beleid naar ruimte
- Ontwikkelwerk: Begroten en verantwoorden
- Ontwikkelwerk: Deltaplan scholen
- Onderzoek: Argumentenfabriek, voor een betere financiering
- Reactie: Structurele afspraak financiën gemeenten noodzakelijk (VNG, 20 september 2022)
- Reactie: Investeringen in onderwijs blijven uit (PO raad, 15 september 2022)
- Reactie De gevolgen voor de bouw en infra (Bouwend Nederland, september 2022)
- Miljoenennota (Rijksoverheid, aangeboden aan de Tweede Kamer op 20 september 2022)
