Serieuze zaken: 1.200 MFA's

Uit Kadaster-onderzoek blijkt dat er sinds 2000 circa 1.200 multifunctionele accommodaties (MFA’s) zijn gebouwd, waarvan zo’n 500 met een onderwijsfunctie. En met name rond die gebouwen zijn veel klachten.

Het Kadaster heeft op verzoek van Bouwstenen voor Sociaal kwantitatief onderzoek uitgevoerd. Aanleiding was de aanhoudende kritiek op reeds bestaande multifunctionele accommodaties (MFA’s) en de vele nieuwe plannen, onder andere voor Integrale Kindcentra en zorgcentra. Wat kunnen we leren van tien jaar MFA's? En hoe groot is het probleem eigenlijk?

Lastig onderzoek
Matthieu Zuidema van het Kadaster deed onderzoek naar de bestaande voorraad MFA's: “Wat het onderzoek lastig maakt is dat multifunctionaliteit als kenmerk nergens geregistreerd staat. Daarom hebben we samen met Marc van Leent, trekker van het Bouwstenen-netwerk ‘Samen onder één dak’, criteria ontwikkeld voor de selectie uit ons bestand. We hebben een lijst van panden gemaakt die zijn gerealiseerd in of na 2000 en waar tenminste een bijeenkomstfunctie aan gekoppeld is. Vervolgens hebben we panden kleiner dan 2.000 m² er uit gelaten (zoals buurt- en wijkcentra), evenals panden die groter zijn dan 20.000 m² om ook ziekenhuizen en campussen er uit te filteren. Tenslotte hebben we naar de eigenaar gekeken; daar hebben we ons beperkt tot gemeenten, (onderwijs)stichtingen en woningcorporaties. Op basis van die criteria is een lijst van bijna 1.200 panden tot stand gekomen.”

Vaak gemeentepanden
Uit deze lijst blijkt dat deze panden een totaaloppervlak van een kleine 5 miljoen m² beslaan, waarvan 1,2 miljoen m² voor onderwijs staat geregistreerd. Daar zitten eventuele woningen niet bij.

Bijna de helft van de MFA’s is in het bezit van gemeenten. Corporaties hebben relatief weinig panden (7%) in volledig eigendom. Wel komt het vaak voor dat de woningen boven een MFA in eigendom zijn van een corporatie. Een groot aantal panden (34%) is in eigendom van verschillende partijen.

Maatschappelijke kosten en baten
Marc van Leent: “De BAG-gegevens die eraan ten grondslag liggen zijn niet in alle opzichten betrouwbaar. Op objectniveau zitten er beslist fouten in, maar over het geheel genomen zullen veel onnauwkeurigheden tegen elkaar weggestreept kunnen worden. Wat we er vooral mee beogen is laten zien dat het om serieuze aantallen gaat. De gebouwen hebben hebben een maatschappelijke functie en zijn doorgaans met belastinggeld gebouwd; uitgaande van een gemiddeld investeringsniveau van € 2.000,- per m² komen we uit op een totaal investeringsvolume van € 10 miljard euro. Gebruikers zijn over het algemeen niet tevreden en er zijn veel klachten over het beheer en de beheerkosten. Het gaat ergens over!”

Meer informatie

• Artikel ‘Bezint eer ge begint! MFA's niet ideaal, maar gebruikers willen niet terug’, over de tussenresultaten van het Bouwstenen-onderzoek (Schoolfacilities, juni 2016)
• Informatiepagina’s over MFA’s en over IKC’s