Geen goede foto's, maar toch kan iedereen nagaan dat er al jaren en overal in Nederland te weinig in schoolgebouwen wordt geïnvesteerd. Het gevolg: verouderde, slecht geïsoleerde gebouwen, die niet gezond zijn en waarin kinderen zich slecht kunnen concentreren.
Geen verhaal voor de krant
Scholen en gemeenten staan daar niet graag mee in de krant. Scholen niet uit oogpunt van concurrentie, gemeenten niet omdat ze de rekening niet kunnen betalen en er volgend jaar verkiezingen zijn en ook ouders niet omdat ze de relatie met hun school niet willen verzieken. Ondanks de mooie voorbeelden, die wel in de krant komen, hobbelt zo de kwaliteit van de hele voorraad schoolgebouwen verder achteruit.
Een eenvoudige som
Op basis van openbare data en kentallen kan iedereen een som maken waaruit blijkt dat gemeenten te weinig geld krijgen om in de gebouwen te investeren. De verschillen tussen gemeenten groot zijn, In Amersfoort bijvoorbeeld, waar zo’n 31.000 kinderen naar basis- en middelbare scholen gaan, dekt het Rijk ongeveer 45% van de kosten. En dan gaat het niet om overbodige luxe, maar om de basis: een veilig en gezond schoolgebouw, zonder uitbreidingen. Voor de groei van de stad is nog meer nodig.
Geen rekening gehouden met marktprijzen
Waarom is het gat zo groot? De belangrijkste reden is dat in de bekostiging vanuit het Rijk al jaren geen rekening is gehouden met nieuwe normen en marktprijzen. Niet alleen Amersfoort heeft daarmee te maken, maar alle gemeenten in Nederland. Gemeenten die nog minder krijgen dan Amersfoort zijn bijvoorbeeld Bloemendaal (35%), Lansingerland, Meppel, Nieuwegein en Nunen (rond 40%). Het geld dat landelijk extra nodig is om de benodigde investeringen te doen is € 1,3 miljard per jaar. Dit bedrag komt bovenop de tekorten die gemeenten al hebben voor jeugdzorg en andere taken die het Rijk naar gemeenten heeft gedecentraliseerd.
Plan om tij te keren
Gemeenten beseffen dat het Rijk het tekort niet in een keer kan ophoesten en hebben voorgesteld samen met het Rijk een financieel plan voor de komende jaren te maken. Als het Rijk er de komende jaren structureel iets bij doet, kunnen gemeenten, scholen en bouwbedrijven het tempo van de vernieuwing langzaam opvoeren. Als er bijvoorbeeld 3% (exclusief inflatie en groei) meer geld beschikbaar komt, zijn alle schoolgebouwen over 40 jaar veilig, gezond én voldoende geïsoleerd. In ruil daarvoor willen gemeenten dan in hun begroting en jaarverslag beter dan nu de voortgang in beeld brengen. Daarmee kan iedereen in zijn eigen gemeente zien en nagaan of het geld ook goed wordt besteed.
Meedoen?Heel goed. Maak ook een berekening voor jouw gemeente en deel die met je omgeving en politieke vrienden. Hulp nodig? Stuur een mail naar info@bouwstenen.nl of bel 033 258 4337
Op 27 maart 2025 gaan we met leden van de Tweede Kamer over dit onderwerp in gesprek. Super blij met de uitnodiging. Het gesprek is online maar ook vanaf de publieke tribune te volgen.
|
Image
|
Meer informatie
- Onderzoek: Kosten schoolgebouwen in relatie tot gemeentefonds bij 45 gemeenten (Bouwstenen, maart 2025)
- Brief aan kamer en kabinet (Bouwstenen, maart 2024)
- Ontwikkelwerk Deltaplan scholen
- Position paper: Regeren is vooruitzien (Bouwstenen, maart 2025)
Zie deze webpagina voor alle position papers.
