1810 Maatschappelijk vastgoed op de burgerbegroting

In het kader van de vraag "Hoe kan je de besluitvorming faciliteren", één van de Agendapunten komen we op donderdag 4 oktober 2018 bij elkaar voor een goed gesprek over de Burgerbegroting.

Meer draagvlak

Patrick Gering, senior adviseur bij BMC en trekker van het netwerk, ziet in het instrument een kans om burgers op een andere manier te betrekken bij de afwegingen over het bouwen, behouden en afstoten van maatschappelijk vastgoed. "Er gaat in elke gemeentebegroting veel geld om in het maatschappelijk vastgoed. Vaak is het echter niet helemaal transparant hoeveel geld gemoeid is met het theater, het zwembad of het sportpark. Als burgers meer inzicht hebben in de begroting voor maatschappelijk vastgoed en ook voorstellen mogen doen hoe dit geld in te zetten, kan er een koppeling met het accommodatiebeleid gemaakt worden en is er meer draagvlak voor de beslissingen die de gemeenteraad hierover neemt."

Burgerbegroting in de kinderschoenen

In Duitsland werken 450 gemeenten met een burgerbegroting. In Nederland staat het instrument nog in de kinderschoenen. En dat terwijl een burgerbegroting de lokale democratie vitaler maakt, betoogt Joop Hofman van de Rode Wouw.

Inwoners van een stad of wijk bepalen bij een burgerbegroting samen waaraan (een deel van) het gemeenschapsgeld wordt besteed. Als medeoprichter van de Rode Wouw begeleidt Hofman gemeenten die met een burgerbegroting aan de slag willen. In zijn presentatie vertelde hij over succesvolle toepassingen in Porto Alegre (de burgerbegroting bepaalt daar 20% van de totale gemeentelijke begroting) en Antwerpen (2000 mensen komen regelmatig bij elkaar om over de burgerbegroting te discussiëren).

Angst bij maatschappelijk middenveld

In ons land zijn er zes gemeenten, waaronder Breda en Emmen, die het hebben aangedurfd te experimenteren met de burgerbegroting. In Nederland hebben we een sterk maatschappelijke middenveld, bestaande uit wijkraden, verenigingen en adviescommissies, die diep in de samenleving zijn geworteld en op hun manier invloed uitoefenen op beleid; plaatselijk en landelijk. Bij dit middenveld lijkt angst te bestaan ten aanzien van de burgerbegroting, maar dat is niet nodig volgens Joop. Een burgerbegroting kan verrassende oplossingen opleveren waar iedereen baat bij heeft. In Oldebroek stelde de voorzitter van de fietsvereniging voor dat zijn 500 leden voortaan het plaatselijke groenbeheer wel zou willen doen; goedkoper en met meer maatschappelijke betrokkenheid.

Praktijkvoorbeeld Solingen

In Solingen, een stad in de deelstaat Noordrijn-Westfalen, speelde de burgerbegroting een belangrijke rol in een keuze over maatschappelijk vastgoed. Hofman: “De gemeente Solingen dacht goodwill bij de lokale bevolking te kweken door gemeenschapsgeld te steken in de accommodatie van de plaatselijke voetbalclub. In de burgerbegroting gaven de inwoners echter aan dat het geld wat hen betreft moest worden besteed aan een nieuw zwembad. Door die actie is het zwembad er daadwerkelijk gekomen.”

Veel vragen voor gemeente

Na het verhaal van Hofman gaan de deelnemers aan de slag met een casus over de burgerbegroting.

De conclusie is dat gemeenten zich bewust moeten zijn van de grote hoeveelheid vragen die zij op zich afkrijgen in relatie tot dit instrument: hoe mobiliseer je voldoende mensen, welke financiële ruimte hebben de inwoners, hoe bepalen de inwoners waar het geld naartoe gaat (gewoon stemmen of van tevoren kwaliteitscriteria - denk aan mobiliteit, duurzaamheid en ontmoeten - bepalen waaraan de ideeën moeten voldoen) en vormen de deelnemers een goede afspiegeling van de lokale samenleving?

'Believers' en goed informatiemanagement nodig

Hofman sluit af met de vaststelling dat een burgerbegroting veel voordelen heeft, maar dat het hard werken is om het instrument succesvol te maken. Je hebt een wethouder nodig die gelooft in het instrument en bereid is veel tijd en energie erin te steken. Ambtenaren moeten het proces rondom de burgerbegroting goed kunnen begeleiden. Dat vraagt om specifieke expertise. En het is essentieel dat de gemeente inzicht biedt in de kosten voor de onderwerpen die in je in een burgerbegroting wil behandelen. Het informatiemanagement moet dus op orde zijn. Anders loop je het risico op teleurstellingen, omdat sommige bestedingen achteraf toch niet mogelijk blijken.

Wat volgt?

De vraag "Hoe kan je de besluitvorming faciliteren" is een van de onderwerpen tijdens de Jaarbijeenkomst op 4 december 2018. Ook in de publicatie In Control wordt ingegaan op sturingsinformatie. Beide hebben als thema duurzaam en slim.

Belangstelling? Meld u dan aan voor onze Jaarbijeenkomst.