De Raad voor de leefomgeving en infrastructuur bracht recent twee rapporten uit. Eén met een opmerkelijke uitspraak over leegstaand maatschappelijk vastgoed.
Beide rapporten bevatten een schat aan materiaal voor reflectie en verdieping. Wie tijd en zin heeft, kan er dagen zoet mee zijn. Gelukkig zijn de adviezen zelf compact en overzichtelijk geformuleerd. In beide rapporten wordt veel aandacht besteed aan zelfsturing en zelforganisatie. Vitaliteit komt niet van de overheid maar uit de samenleving. Het is de taak van de overheid om deze vitaliteit op te zoeken en de ruimte te geven. Ongeacht of het gaat om stad of platteland.
Benutting van het bestaande
Leegstand is overdekte ruimte
De twee rapporten van de Raad voor de leefomgeving en infrastructuur (Rli) verschenen beide in maart 2014. In "Kwaliteit zonder groei" heeft de Raad zich afgevraagd op welke wijze de overheid in tijden van krimp en overschotten invloed op de kwaliteit van de leefomgeving kan blijven uitoefenen. In "De toekomst van de Stad" richt de Raad zich specifiek op stedelijke gebieden met haar oproep voor het leggen van nieuwe verbindingen.
Verruiming gemeentelijke belastingen
In het rapport 'Kwaliteit zonder groei' worden bij elkaar tien aanbevelingen gedaan, verdeeld over Gemeente, Provincie en Rijk. De meest in het oog springende aanbeveling is gericht aan het Rijk: "Verruim de mogelijkheden voor gemeenten om belasting te heffen". Idee daarachter is om de beslissing voor een bepaald kwaliteitsniveau dichter bij de gebruiker te leggen. Daarbij past een financiering die de resulterende lasten zo veel en zo redelijk mogelijk toerekent aan degenen die daar baat bij hebben. De Raad pleit dan ook voor verruiming van de mogelijkheden van gemeentelijke belastingheffing. Dat doet zij mede onder verwijzing naar het buitenland. In Nederland wordt 5 procent van de belastingen decentraal geïnd. In landen als Zweden (35%), Verenigde staten (42%), België (44%) en Duitsland (49%) ligt dat vele malen hoger.
Wil 'De stad van de toekomst' beter het bestaande benutten, dan zijn het centraler stellen van beheer en het meer ruimte bieden aan andere kleinere partijen onvermijdelijke stappen. Overheden, bedrijven, maatschappelijke organisaties en burgers moeten met elkaar op zoek gaan naar potentievolle plekken in de stad. In het licht van de stad als zelforganiserend systeem en de veranderende rollen moet het Rijk de taken van het middenveld herijken (corporaties, zorginstellingen, onderwijs). Van deze organisaties wordt verwacht dat zij terug gaan naar de burgers (bijvoorbeeld door minder overleg met de koepels en meer met collectieven van bestaande cliënten) en nieuwe maatschappelijke initiatieven verwelkomen/faciliteren.
Maatschappelijk vastgoed als openbare ruimte
In het rapport 'De stad van de toekomst' wordt regelmatig gesproken over maatschappelijk vastgoed. Daarover wordt tenminste één opmerkelijke uitspraak gedaan: "Leegkomend maatschappelijk vastgoed kan beschouwd worden als overdekte openbare ruimte". Dit roept een interessant financieringsvraag op: kan de rekening van dit lege vastgoed voortaan naar de dienst stedelijk beheer?
Meer informatie
Reactie toevoegen