Na het PO zal ook het VO met de gevolgen van leerlingendaling te maken hebben. Margareth Arnts, procesbegeleider leerlingendaling VO, schetst wat er speelt en in welke richting VO-scholen in de Achterhoek de oplossing zoeken.
Margareth schreef voor ons het volgende:
Menig bestuurder van het Voortgezet Onderwijs (VO) staat voor een groot dilemma. Minder leerlingen betekent minder inkomsten. De bestuurders van het Primair Onderwijs (PO) tackelen dit probleem door kleine - niet meer rendabele - scholen te sluiten en de leerlingen op te nemen op een school in de buurt. Voor het VO is het afstoten van een gebouw vaak geen optie. In menig middelgrote stad staan immers maar één of twee scholen; scholen die in de voorbije jaren vaak zijn uitgegroeid tot brede scholengemeenschappen voor alle leerlingen uit de directe omgeving. Niet zelden in een mooi nieuw groot gebouw dat nog jaren mee kan. De lasten van de huisvesting drukken steeds zwaarder op de exploitatie en bedreigen de corebusiness; het geven van goed onderwijs.
Kan het nog wel?
Schoolbesturen van het VO in een krimpregio staan voor een lastige keuze. De vraag in het kader van de onderwijsplannen is niet meer zozeer wáár welk onderwijs kan worden gegeven, maar óf het nog kan. Is het organisatorisch, onderwijskundig en financieel (nog) verantwoord om in een krimpregio per school de vier verplichte profielen van mavo-havo-vwo en alle profielen van de basis- en beroepsgerichte opleidingen aan te bieden?
Onderwijsaanbod onder druk
In de hele Achterhoek zal in de periode 2010-2025 het aantal leerlingen op de basisschool, en daarmee de financiering voor onderwijshuisvesting, afnemen met gemiddeld 28%. Er zal in diezelfde periode in het totale gebied naar verwachting dus ook 28% minder onderwijshuisvesting nodig zijn. Om rond te kunnen komen zullen in het VO de zogenaamde ‘kleine vakken’ (Frans, Latijn, Grieks, Informatica, Kunst) als eerste onder druk komen te staan.
Onderwijs op andere locatie
Het ministerie van OCW stimuleert schoolbesturen en gemeenten op zoek te gaan naar oplossingen om tot een ‘volwaardig rijk onderwijsaanbod’ in hun regio te komen; onder andere door procesbegeleiding aan te bieden. Ook worden de wettelijke mogelijkheden verruimd. Een leerling mag 50% van zijn onderwijstijd volgen op een andere school. Wat dit o.a. tot gevolg heeft voor de financiering en verantwoordelijkheden van de school is nog onderwerp van onderzoek en experiment. Organisatorisch en onderwijskundig kan deze verruiming van de wet kansen bieden. Het gehele onderwijsaanbod blijft zo ook voor scholieren, woonachtig in een krimpregio, dichtbij huis.
Inhoudelijke samenwerking
In de regio Oost Achterhoek hebben de twee schoolbesturen, VO Achterhoek en Stichting Carmel, en drie gemeenten, Aalten, Winterswijk en Oost Gelre, gezamenlijk de handschoen opgepakt. In het kader van de extra bekostiging leerlingendaling is de opdracht verstrekt om in samenspraak met de stakeholders, bestuurders, directies, teams, gemeenten en het bedrijfsleven uit te zoeken wat de krimp betekent voor hun onderwijsaanbod en voor de bedrijfsvoering van de vier aanwezige VO-scholen aldaar.
Hiervoor onderzoeken de scholen - op management-, middenmanagement en uitvoeringsniveau - kansen van inhoudelijke samenwerking, afstemming en ontwikkeling. Dat onderzoek moet een stevig fundament leggen onder het kwaliteitsrijke onderwijsaanbod van nu en in de toekomst. De uitvoering van een specifiek onderwijsaanbod op nog maar één locatie is één van de opties, maar ook het anders organiseren en aanbieden van (delen van) het onderwijs wordt met elkaar verkend. Zo anticiperen de scholen breed en gezamenlijk op toekomstgericht onderwijs in een krimpregio.
Margareth Arnts is Regionaal Procesbegeleider leerlingendaling Voortgezet Onderwijs bij MAPD Advies, 06 - 4171 9913
Meer informatie
- Nieuwsbericht 'De slag om het onderwijs in Kats' (Bouwstenen, november 2015)
- Artikel 'Leegstand, overmaat of gat in de financiering? Meer zicht op de overmaat in basisscholen' (Schoolfacilities, april 2015)
- Nieuwsbericht 'Slimme krimpaanpak' (Bouwstenen, april 2015)
- Nieuwsbericht 'Vrije val onderwijshuisvesting' (Bouwstenen, april 2014)
- Informatiepagina's over Krimp, Onderwijshuisvesting en Leegstand
Bouwstenen-activiteiten
- Bouwstenen-netwerk 'Overmaat als oplossing'
- Bouwstenen-netwerk 'Onderwijshuisvesting'
Reactie toevoegen