Het kabinet stelt € 484 miljoen beschikbaar voor projecten die moeten leiden tot betere schoolgebouwen en duurzame economische groei. Een goede investering met zowel financieel als maatschappelijk rendement, blijkt uit onderzoek. Het duurt wel nog even voor het geld beschikbaar komt.
Geld voor 72 nieuwe scholen
Voor het programma gericht op betere scholen en een efficiënter bouwproces is in eerste instantie € 275 miljoen beschikbaar. Met dit geld wordt een impuls gegeven aan de bouw van zo'n 72 nieuwe scholen voor het primair en voortgezet onderwijs. Gemeenten moeten zelf tot Bouwbesluit bekostigen. De extra kwaliteit op het gebied van inclusie, binnenklimaat en duurzaamheid kan voor 80% uit de pot worden bekostigd. Gemeenten en scholen moeten de andere 20% voor extra kwaliteit bijleggen.
Programma eromheen
Rondom de projecten wordt van alles georganiseerd om te komen tot repeteerbare en gestandaardiseerde producten, procedures en werkprocessen. Daar kan iedereen dan gebruik van kan maken. Gemeenten en scholen die meedoen aan het programma committeren zich eraan mee te doen met een leerlab. Er komen er drie, die zijn gericht op:
- verbeteren functionaliteit (inclusiever)
- verbetering van processen en procedures
- modulair en fabrieksmatig bouwen
En er worden communities of practice opgezet, voor geïnteresseerde partijen die (nog) geen cofinanciering vanuit het programma krijgen. Ook komt er een programmaraad met experts uit het veld en een stuurgroep.
De programmakosten voor de komende 15 jaar zijn begroot op € 38 miljoen (8% van totale bedrag, € 2,5 miljoen per jaar).
Nog even geduld a.u.b.
Het geld is voorwaardelijk toegekend. Voor het definitief beschikbaar komt, moeten er eerst een aantal zaken verder worden toegelicht en uitgewerkt. De aanvraag wordt dan in het voorjaar van 2024 opnieuw beoordeeld. Is dat positief, dan kan het kennisdeel van het programma van start. Het geld voor de projecten zelf kan naar verwachting pas in 2025 worden toegekend. Het geld moet eerst nog in een regeling worden vervat (een SPUK) en in de begroting worden ingepast.
Naast de € 275 miljoen is er € 209 miljoen gereserveerd voor toekomstige plannen om nog eens 60 schoolgebouwen te verbeteren (totaal 132). Het nu beschikbaar gestelde geld is bij lange na niet genoeg om alle scholen aan te pakken, maar toch een eerste opsteker voor de sector. Er zit eindelijk een beetje beweging in de aandacht die het Rijk heeft voor de noden rond onderwijshuisvesting.
Uit onderzoek blijkt: Goede investering
De maatschappelijke en economische effecten van de aanvraag zijn in opdracht van het ministerie van OCW door SEO doorgerekend. Daar komt uit naar voren dat de investering een positief effect heeft op het bruto binnenlands product en een rendement op de investering van 13% tot misschien wel 25%. Uitgangspunten daarbij zijn:
- minimaal Frisse scholen klasse B
- een kwart van de scholen op dezelfde manier wordt gebouwd (standaardisatie)
- de markt de helft van de innovatiekosten betaalt en een productiewinst wordt geboekt van 5%.
Daarbij zijn 2 scenario’s doorgerekend namelijk met de huidige vervangingsgraad (2,16%) en het dubbele hiervan (4,32%) en varianten waarbij 10% dan wel 50% van de scholen wordt bereikt. Naast het financiële wordt ook het maatschappelijk effect in een schema vervat (zie onderaan).
Fonds voor duurzame economie
Ook is er geld beschikbaar gesteld voor onderzoek, ontwikkeling en innovatie op het gebied van biobased circulariteit, circulaire zonnepanelen, batterijen. Het geld komt beschikbaar vanuit het Groeifonds. Met dit fonds investeert het kabinet tussen 2021 en 2025 € 20 miljard. Het fonds is bedoeld voor eenmalige publieke investeringen in projecten die bijdragen aan duurzame economische groei. De projecten zijn beoordeeld door een onafhankelijke adviescommissie. Inmiddels is er voor € 11,8 miljard aan projecten toegekend of gereserveerd.
|
|
Inzet BouwstenenBouwstenen heeft in de aanloop van dit programma op diverse momenten actief meegedacht en de ervaring vanuit het werkveld ingebracht. In feite zijn we al een community of practice en werken we nauw samen met alle betrokken landelijke partijen waaronder de VNG, PO en VO Raad en het Ministerie van BZK. |
 |
Meer informatie
- Bericht: Toekenning Nationaal groeifonds (Rijksoverheid, 30 juni 2023)
- Webinfo: De in ronde 3 toegekende projecten (Rijksoverheid)
- Webinfo: Innovatieprogramma onderwijshuisvesting (Rijksoverheid)
- Advies: Van de Groeifondscommissie (Rijksoverheid)
- Onderzoek: Doorrekening ten behoeve van aanvraag Nationaal Groeifonds (SEO, 26 januari 2023)
- Netwerken: Rond diverse invalshoeken
- Ontwikkelwerk: Deltaplan Scholen
- Vakblad: Schoolfacilties
