School, buurt en samenleving: wat wil Den Haag?

Wat willen de landelijke politieke partijen als het gaat om het basisonderwijs en de schoolgebouwen? Een greep uit de programma’s.

Dat er iets met het basisonderwijs moet gebeuren, is helder. Het verheft en verbindt steeds minder. Ook al heeft het systeem in het verleden goed gewerkt, het is in de huidige vorm geen oplossing voor de toekomst.

Basisvaardigheden of meer

De landelijke politieke partijen staan allemaal achter het (sociaal/economisch) belang om kinderen de nodige basisvaardigheden mee te geven, waaronder rekenen, taal en burgerschap (PVV, VVD en JA21). Een aantal gaat verder en pleit voor een “rijkere dag” of een “bredere school”, met sport, cultuur en natuur (D66, GroenLinks-PvdA, CDA). Minstens drie partijen willen het schoolzwemmen weer invoeren (VVD, GroenLinks-PvdA en de SP).

Drie varianten op ‘samen naar school’

Partijen vinden het belangrijk dat kinderen samen naar school gaan. Voor een aantal is dit aanleiding om artikel 23 te herzien (GroenLinks-PvdA, JA21, Volt en SP), islamitisch onderwijs te verbieden (PVV en VVD) of geen religieus onderwijs meer te financieren (Volt).

Dat ‘samen naar school’ kan ook met kinderen met verschillende achtergronden uit de buurt zijn. Wel geven een aantal partijen aan dat er naast 'inclusie', ook ruimte moet zijn voor speciaal onderwijs als dat beter is voor het kind (GroenLinks-PvdA, VVD en SP).

Anders organiseren

De visie van partijen op de organisatie van het onderwijs, vloeit voort uit hun visie op onderwijs in relatie tot de rol van ouders, kinderopvang, welzijn, (jeugd)zorg en de buurt. Hij varieert van school als ‘school’ zoals we die nu kennen, via een school die nauwer samenwerkt met anderen tot een nieuwe publieke voorziening waar verschillende functies zijn ondergebracht. Ook wordt gesproken over het samenvoegen van budgetten en het afschaffen van de indicatiestelling voor zorg, onderwijs en jeugdhulp.

Geld voor gebouwen

Er is bij de landelijke politiek meer aandacht dan voorheen voor de gebouwen waarin de kinderen les krijgen en docenten hun werk moeten doen. Een aantal geeft daar expliciet bij aan te willen investeren in betere gebouwen (D66, GroenLinks-PvdA, CDA en Volt). Met zo’n investering kunnen partijen fysiek vorm geven aan het onderwijs van de toekomst.

Woensdag 29 oktober 2025

Check de verkiezingsprogramma's ook zelf. Zijn we iets belangrijks vergeten? Zet je reactie dan onder het bericht. En vergeet niet te stemmen op woensdag 29 oktober 2025.

Donderdag 13 november 2025

Kom naar het congres van Bouwstenen voor Sociaal in de Flint in Amersfoort om met scholen, gemeenten, maatschappelijke dienstverleners, adviseurs en bouwers op de verkiezingsuitslag te reflecteren en met elkaar in gesprek te gaan over scholen en gebouwen van de toekomst. Check hier het programma.