Haakjes om op door te bouwen

Er komt een veegwagen voor de grote verbouwing van Nederland, zegt Diederik Samsom tijdens onze jaarbijeenkomst. Die blijven we natuurlijk graag voor.

De veegwagen waar Samsom over spreekt wordt gevormd door Europese regels rond CO2, waarbij de slechtste gebouwen uit de voorraad voortschrijdend ‘onbewoonbaar’ worden verklaard. Er is geld genoeg om voor de veegwagen uit te blijven, maakt hij duidelijk. “Heel Europa heeft al coronasteun aangevraagd, maar Nederland nog niet. Ik zei 3 jaar geleden al dat het tijd is om aan de slag te gaan en dat wordt steeds urgenter.”

Urgentie is zeker aanwezig

Die urgentie wordt zeker gevoeld en ook de noodzaak dat we alles en iedereen nodig hebben om de klus te klaren. Dat wordt duidelijk uit de line-up, die door Frank den Brok (wethouder in Oss) en Ingrid de Moel (directeur Bouwstenen) worden ondervraagd.

Voor de grote verbouwing moeten we actiever op zoek naar de verbinding met de beleidsvelden. De directeuren in het sociaal domein zijn zich hiervan terdege bewust, zegt Ali Rabarison, directeur Sociaal Domein bij de VNG.
Vooral scholen zijn er beroerd aan toe, zegt Anko van Hoepen, bestuurder bij de PO-raad. “Veel scholen zijn label G. Zo’n 2.500 van de 7.000 gebouwen zijn slecht. Dat is toch ongelofelijk.”
Doe het in een mandje, adviseert Fries Heinis, directeur Bouwend Nederland: “Besteed collectief aan, cluster opgave tot grote opdracht en zoek naar standaardisatie.” Dat zijn ook de lessen uit de top 25 duurzame publieke opdrachtgevers. Een lijstje waar we graag in willen voorkomen; ook als het om publiek vastgoed gaat.
Doekle Terpstra, voorzitter Techniek Nederland, heeft een paar extra tips. “Maak het werk eenvoudiger. Haal de adviseur er tussenuit en ga als opdrachtgever direct met de uitvoerders om tafel.”

Ballast moet uit het proces

Roeland van der Zee, wethouder in Arnhem, pleit nogmaals voor het sturen op echte resultaten. Per pand, per jaar en in de gemeentebegroting. “Het is soms taaie materie maar goed om mee aan de slag te gaan.” Ook Frank den Brok kan het niet vaak genoeg zeggen in zijn oproep naar Den Haag: “Haal de ballast uit het proces en de administratieve rompslomp er uit.”

We luisteren aandachtig en een paar mensen halen hun jas op. Het is koud in de zaal. Niet omdat we op 1,5 meter afstand van elkaar zitten maar omdat de verwarming stuk is, blijkt achteraf. De monteurs zijn er mee aan de slag, maar dat weten we dan nog niet.

Punten voor vervolg

Na het plenaire deel gaan we, later dan gepland, naar de sessies. Daar bouwen we voort op hetgeen we het eerste uur met elkaar gedeeld hebben. Paar noties die we mee naar huis nemen:

Veel animo voor het zoeken naar houvast in het sturen op waarden en we zijn hier ook lang nog niet mee klaar. De beschikbare modellen hebben veel overlap. Voldoende voer voor volgend jaar.
In het (ver)bouwproces houden we te weinig rekening met allerlei verschillen in de samenleving, qua mogelijkheden, achtergrond, land en kleur. We moeten met een meer gemêleerd gezelschap de gebouwen vormgeven.
In huur- en gebruiksovereenkomsten kunnen we veel meer afspreken dan we nu doen. Goed om in 2022 door te bouwen op de voorzet die hiervoor door de Raad voor de Onroerende Zaken is gegeven.
Voor het verduurzamen van de gebouwen staat veel goede praktijkvoorbeelden op de site van Bouwstenen.
Belangrijk; niet pandje voor pandje, maar in een (ook voor de markt uitdagend) mandje met mogelijkheden voor standaardisatie. Dat biedt ook voor kleine gemeenten een oplossing. Veel acties om op door te bouwen in 2022.
Dat geldt ook voor de aanpak van scholen. Snelle actie geboden en het voorbeeld in het aardbevingsgebied laat zien dat het anders kan. We bespreken de basisingrediënten voor een Deltaplan scholen…
Er zijn veel low tech oplossingen om gebouwen duurzaam te maken en te gebruiken. Een klimaataanjager of gebouwbeheerder speelt hierin een belangrijke rol.
Het voorstel voor de financiële paragraaf krijgt veel bijval en goede aanvullingen. In 2022 gaan we dat verder uitwerken.

Geen schoenendozen

Dat alles laat zien waar het in het maatschappelijk vastgoed om draait. “We verhuren geen schoenendozen”, weet wethouder Thierry van Vugt te vertellen. Maatschappelijk vastgoed is het cement van de samenleving en dat stelt bijzondere eisen aan de vastgoedorganisatie.

Claudia Reiner, voorzitter van de Klimaattafel voor de gebouwde omgeving in de utiliteitsbouw, stipt tot slot nog een aantal belangrijke zaken aan en neemt onze punten mee naar Den Haag. En Kiza Magendane maakt ons nogmaals duidelijk hoe belangrijk de publieke plekken zijn waar wij het vastgoed voor verzorgen. Het heeft hem gebracht van asielzoeker naar burger. De school, de bibliotheek, het buurthuis zijn gebouwen voor burgerschap en inburgering. De tafel waaraan we daarover praten kan niet groot genoeg zijn. En stoppen met #hekjesdenken

Met inhoud en plezier

De Blauwe Vinkjes, verse winnaars van de prijs voor het Amsterdamse studentencabaret sluiten het programma met veel energie af. Tijd voor een borrel op ons eerste hybride vormgegeven Maatschappelijk Vastgoeddag. 100 mensen op locatie, 200 online. Niet alles verloopt vlekkeloos, maar met de goede inhoudelijke gesprekken en een volle agenda voor volgend jaar kijken we er met plezier op terug. En wij niet alleen, blijkt uit de evaluatie. Op naar 2022.